Klara ile Güneş: Melankolik bir distopya | Onur Uludoğan

I Yapay zekâ teknolojisi ve onu tamamlayacağı varsayılan insansı makineler konusu özellikle, edebiyatı ve sinemayı her zaman cezbetmiştir. İnternet kullanımının yaygınlaşması yapay zekâ çalışmaları için başka bir boyutun açılmasını sağladı. Son yıllarda hayatımıza giren ve yapay zekâ çalışmalarının daha verimli bir şekilde ilerlemesini sağlayan “deep learning” teknolojileri ve benim gibi konuya tam hâkim olmayanların bilme … Read more

Çağdaş Norveç Edebiyatı’ndan üç kitap üzerine | Onur Uludoğan

I Çağdaş Norveç Edebiyatı için dünyanın yükselen yıldızı tanımlamasını yapsam, sanırım abartmış olmam.  İskandinav polisiyeleri, türün meraklıları tarafından yıllardır kalburüstü olarak nitelenip okunurken polisiye türünün dışında kalan eserler biraz gölgede kalmış gibiydi.  Türkçedeki otuzuncu yılını dolduran ve “hepsatar” olarak niteleyebileceğim Ingvar Ambjørnsen’in Beyaz Zencileri’nden günümüze bir çizgi çekecek olursam, Jostein Gaarder, Ola Bauer, Karl Ove … Read more

Saramago ve mağaradan çıkış yolları | Onur Uludoğan

I Dünya edebiyatı içindeki en özgün yazarlardan olduğunu söyleyebileceğimiz 1998 Nobel Edebiyat Ödülü’nün de sahibi Jose Saramago, 1998’de Torino Üniversitesine kendisi ve eserleri hakkındaki tebliğlerin sunulacağı bir sempozyuma davet edilir. Sempozyumdaki sunumların tamamlanmasının ardından söz sırası Saramago’ya gelir. Saramago konuşmasında üzerine yapışıp kalan “tarihi roman yazarı” yaftasından memnun olmadığını belirtir ve kitapları üzerinde tek tek … Read more

Yeni bir edebi kategori: “Esaret edebiyatı” | Onur Uludoğan

I Bugünün dünyasında “teorik olarak” da olsa şiddet tekelinin devletlerde olması gerektiği genel kabul görmüş bir durum. Devletlerin, önceden belirlenmiş kanunlar çerçevesinde “suçlu” olduğu kesinleşmiş kişileri denetimli serbestlikten idama varan bir yelpazede cezalandırması bugünün dünyasının temel taşlarından birisi olarak kabul edilir. Bu sözleşme, özellikle totaliter ve otoriter rejimlerde olabildiğince esnetilir ve rejimin başındaki kişi ve/veya … Read more

Büyük bir yazarın ayak sesleri | Onur Uludoğan

I Faruk Duman, hiç kuşku yok ki özelde kuşağının, genelde ise Türk edebiyatının en özgün ve üretken yazarlarından. 2020 itibariyle, yirmi yılı aşan edebiyat hayatına farklı türlerde yirmiye yakın kitap sığdırabilmiş bir edebiyat insanı. Farklı türlerde eserlere imza atmasına rağmen tüm yapıtlarında yazarın kendine has üslubunun izlerini görmek mümkün. Özellikle kurmaca yapıtlarındaki doğa anlatımlarını, doğa-insan … Read more

Farklı okumalara açık bir roman | Onur Uludoğan

I Hayatlarımızın inanılmaz derecede kısıtlanmasına neden olan Covid-19 salgını başladıktan sonra geriye dönük bir tarama yaptığımızda bilim insanlarının, on yıllardan beri insanlığı, genelde endüstriyel hayvancılıkla özelde de Güneydoğu Asya ülkelerindeki canlı hayvan pazarlarıyla ilgili uyardıklarını fark ettik. 2000’li yıllardan itibaren ardı ardına gündeme gelen, Sars, Mers, Ebola, Zika, Kuş ve Domuz Gribi salgınlarının, gelmekte olan … Read more

Yunus Nadi ödüllü roman evrensel düzeyde iş yapabilir | Onur Uludoğan

I Bugün içinde bulunduğumuz pandemi koşulları içinde düşününce imkânsıza yakın görünse de 2019 yazında, Frankfurt’tan başlayıp Atina’da bitirmeyi planladığım ve yaklaşık elli gün sürecek bir yolculuğa çıkmıştım. Schengen bölgesinden çıkınca değişen uygulamalarla, sınır kapılarındaki beklemelerle uğraşa uğraşa soluğu Saraybosna’da aldığımda aklımda iki şey vardı: İlki, o dönem Atina’dan İzmir’e direk sefer yapan feribot şirketine ne … Read more

Üçlemenin bir parçası ama bağımsız da | Onur Uludoğan

I Ayfer Tunç, yayımlanan kitaplarında değişiklik yapmayı seven yazarlardan.1989 yılından beri, Saklı, Evvelotel, Aziz Bey Hadisesi, Taş-Kâğıt-Makas, Suzan Defter ve Kırmızı Azap; 2014’e kadar çeşitli birleştirmelerden ve ayrıştırmalardan nasibini alan kitaplardı. Ayfer Tunç’un neredeyse baştan yazdığını söylediği kitabı ise 1992 tarihli ilk romanı Kapak Kızı’dır. Can Kozanoğlu ve Mirgün Cabas’ın hazırlayıp sundukları podcast serisi İlk … Read more

Onur Uludoğan’dan yeni kitap: “Arızalı İlişkiler Ansiklopedisi”

Onur Uludoğan’ın ikinci kitabı “Arızalı İlişkiler Ansiklopedisi” Kanguru Yayınları etiketiyle yayımlandı. Tanıtım bülteninden Dokuz tematik öyküden oluşan Arızalı İlişkiler Ansiklopedisi’nin yazarı “onlar ermiş muradına biz çıkalım kerevetine” ifadesi ile biten masallar yazmayı çok isterdi. Denedi. Başaramayınca “çalıştığı yerden” yazmaya karar verdi. Arızalı İlişkiler Ansiklopedisi’nde, aşkın peşinde Çorum’dan Bergen’e; Berlin’den Londra’ya, İstanbul’a, İzmir’e savrulan insanların öykülerini … Read more

“Mahcubiyet ve Haysiyet”i beğenenleri bekleriz | Onur Uludoğan

I 1990’lı yılların ikinci yarısında dünyayı daha yaşanır bir yer kılmaya çalışan bir grup üniversiteli öğrenci olarak toplantı yapıyorduk. Olanca ciddiyetimizle, kantin boykotunu, türban yasaklarına göstermemiz gereken tepkinin ne olması gerektiğini ve buna benzer konuları tartışırken sık sık “Ahmet yoldaşın bu görüşüne katılmıyorum.”, “Ayşe yoldaş bu konuda haklı olabilir ama konjonktür buna müsait değil.” tarzı … Read more

Farklı katmanlardan oluşan bir roman: “Bayan Caliban” | Onur Uludoğan

I Jaguar Yayınlarının ütopya, distopya ve bilimkurgu türündeki kitaplarını topladığı Prospero Kitaplığı 2018’in son aylarında bizimle buluşmaya başlamıştı. Soğuk Deri (Albert Sánchez Piñol) ve Acil Gerçekdışılıkta Maceralar (Max Blecher) seri içinde yayımlanan ilk iki kitaptı. İlerleyen zaman içinde, Cam Arılar (Ernst Jünger) ve Benim İki Dünyam (Sergio Chejfec) okurlarla buluştu. Bu dört kitaba genel bir … Read more

“Faşizm İncelemeleri” serisinden iki önemli kitap | Onur Uludoğan

I Nazi Almanya’sı ve İkinci Dünya Savaşı; üzerine sayısız makale, kitap yazılan, filmlere belgesellere konu olan bitmek bilmez bir derya. Versailles Antlaşması ile gururu kırılan bir halkın korkunç bir ekonomik krizin de etkisiyle yaşadığı savruluşunun ardından iktidara gelen Hitler’in, önce Almanya içinde sonra Avrupa’da ve nihayet neredeyse tüm dünyada yaşanmasına neden olduğu korkunçluklara dair öğrendiğim … Read more