Tanpınar’ın yazınsal akrabası bir yazar: John Williams | Onur Uludoğan

I 29 Ağustos 1922 doğumlu ABD’li yazar ve akademisyen John Edward Williams, yaşarken değeri bilinmeyen ancak ölümünün ardından bir hayli zaman geçtikten sonra kitapları keşfedilen, birçok dile çevrilen yazarlardan.  John Williams, İkinci Dünya Savaşı devam ederken görevli olduğu Hava Kuvvetlerinde ilk romanı olan Yok Geceden Başkası’nın taslağını oluşturur.  Savaş dönüşünde romana son şeklini verir ve … Read more

Hatırlananlar ve hatırlanamayanlar | Onur Uludoğan

I 1947 doğumlu Katalan yazar, filolog ve senarist Jaume Cabré’nin çeşitli türlerde yazılmış yirmiden fazla kitabı ve on civarında, dizi ve filme çekilmiş senaryosu vardır.  Yazarın 2011’de yayımladığı ve 2015’de Suna Kılıç’ın Katalanca aslından çevirisi ve Alef Yayınevi etiketiyle dilimize kazandırılmış olan başyapıtı İtiraf Ediyorum, büyük boy 830 sayfalık hacmi ile daha baştan okurun gözünü … Read more

Savaşın öteki yüzü | Onur Uludoğan

I Steve Taylor tarafından yazılan ve Çağrı Mert Bakırcı’nın uyarladığı haliyle 1 Mart 2020’de Evrim Ağacı’nda yayınlanan “Savaş Psikolojisi” başlıklı makalede* insanların savaşma nedenleriyle ilgili şu tespitler yapılır: “Tarihte hangi savaşı incelerseniz inceleyin, bu nedenlerin bir varyantını bulacaksınız: yeni toprakları ilhak etmek, yeni toprakları kolonize etmek, değerli mineralleri veya petrolü kontrol altına almak, prestij ve … Read more

Franco ve gölgesi | Onur Uludoğan

I 1936 yılında,  General Francisco Franco önderliğinde İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne karşı başlatılan ayaklanma kısa sürede tarihin en kanlı iç savaşlarından birine evrildi ve 1939’da Franco’nun başını çektiği falanjistlerin zaferi ile sonuçlandı.  General Francisco Franco, üç yıl süren İspanya İç Savaşı boyunca Nazilerin iktidarda olduğu Almanya’nın; Faşistlerin iktidarda olduğu İtalya’nın açık desteğini arkasına almayı başardı. Bu … Read more

Tekinsiz ve derin | Onur Uludoğan

I Latin Amerika Edebiyatı; 1960’lı ve 1970’li yıllarda sonradan “Latin American Boom” olarak adlandırılacak patlamayı yaptığında, Sander, Cem gibi yayınevleri bu patlamaya ilgisiz kalmadılar ve birkaç önemli kitabı gecikmeden dilimize kazandırdılar. İlerleyen yıllarda ise başta Erdal Öz’ün Can Yayınları olmak üzere, o dönem etkin olan yayıncıların tercihleri doğrultusunda, Latin Amerikalı yazarlar, Türkiye’de de hatırı sayılır … Read more

Yalnız değilsin | Onur Uludoğan

I 19 Aralık 1938 Arras (Fransa) doğumlu Jean-Louis Fournier, komedyen, yazar, yönetmen, film yapımcısı, televizyon programcısı gibi sıfatlarla anılan bir isim. En bilinen işleri arasında televizyon için yapılan kısa animasyon serileri, La Noiraude ve Antivol sayılabilir. La Noiraude’de hastalık hastası bir ineğin maceraları anlatılırken Antivol’de de yükseklik korkusu olan bir kuşun başından geçenler anlatılır.  Bu … Read more

Kıyıya Vuran Cesetler ve Sofradaki Kadavralar | Onur Uludoğan

 I Roma’ya ilk seyahatimi 2014 yılında yapmıştım. Birkaç gün kalıp, sonrasında İtalya’nın kuzeyine devam etmeyi planladığım için şehrin merkez tren istasyonu olan Termini civarında bir hostel ayarlamıştım. Şehre ulaşıp, hostele giriş işlemlerimi bitirdikten sonra Trevi çeşmesi, Panteon, Kolezyum, İspanyol Merdivenleri gibi şehrin sembol noktalarını görmek amacıyla dolaşmaya başladım. Adını andığım noktaların bir kısmını gezip kalanlara … Read more

Dovlatov’un bavulu | Onur Uludoğan

I Sovyetler Birliği rejimi, kimi yazarları yok saymak, yazdıklarının yayımlanmasını engellemek, sürgüne göndermek hatta öldürmek konularında sabıkalı bir geçmişe sahip. Bu kapsamda; Mihail Bulgakov, Andrey Platonov, Yevgeni Zamyatin, Daniil Harms, Varlam Şalamov, Boris Pasternak, Aleksandr Soljenitsin, Vasili Grossman gibi isimlerin yanına onlarca başka isim daha ekleyebiliriz.  (Yukarıdaki paragrafta adlarını andığım yazarların uğradıkları baskı ve zulümleri … Read more

Bir mucit, bir patron ve bir hırsız | Onur Uludoğan

I Kendimi, yaşamı boyunca farklı türler, müzisyenler ve gruplar keşfetmeye çalışmış iyi bir müzik dinleyicisi olmaya çalışan biri olarak tanımlayabilirim.  Plak dönemine yetişemeyen bir kuşağın üyesi olarak, seçtiğim müzikleri dinlemeye kasetle başladım. Evde teyplerde, dışarıda “küçük pil canavarları” diye niteleyebileceğim walkmanlerde yıllarca kaset dinledim. Bir nesne olarak kasetin cazibesine kapıldığım yıllar boyunca içlerinden çıkan kartonetleri … Read more

Tarihi zemin üzerinde yükselen bir distopya: Rüyalar Sarayı | Onur Uludoğan

I Arnavut yazar İsmail Kadare 1936 doğumlu. 2022 itibariyle 86 yaşındaki yazarın kırktan fazla, roman, novella ve öykü kitabı; yirmiden fazla kurgu dışı kitabı; on civarında şiir kitabı; birer tane de oyun ve senaryosu var.  Yazarın dilimize çevrilmiş kitaplarının sayısı ise on beşi bulur.  Kadare sekiz yaşındayken Enver Hoca liderliğindeki hareket iktidara gelir. Yazar, ülkeyi … Read more

Baronlar ve diğerleri | Onur Uludoğan

I Juniçiro Tanizaki, 1930’lu yılların ruhu ile yazdığı “Gölgeye Övgü” isimli denemesinin sonlarına doğru sözü edebiyata getirir ve şu cümleleri kurar: “… Bütün bunları yazmamın sebebi, muhtemelen edebiyatta ve sanatta hâlâ kurtarılacak bir şeyler olduğunu düşünüyor olmam. En azından edebiyat için kaybettiğimiz bu gölgeler dünyasını tekrar hatırlatmak isterim. Edebiyat denen kutsal yerin saçaklarını uzun ve … Read more

“İşitiyor musun Memet?” etrafında dönen tartışmalar | Onur Uludoğan

I Memet Mehmet Andaç Mehmet Andaç Borzecki Mehmet Andaç Volkoff Mehmet Nâzım Mehmet Ran Mehmet Hikmet Nâzım Hikmet’in oğlu Mehmet Mehmet Yukarıdakiler, Nâzım Hikmet ile Münevver Andaç’ın oğullarının, kamuoyunda bilinen isimlerinin listesi. Listeyi, Sibel Oral’ın “İşitiyor musun Memet?” isimli kitabından aldım.(s. 64) Mehmet[1], annesiyle beraber Türkiye’den kaçıp Polonya’ya sığındıktan sonra, gerekli ilgiyi göremediği için babasına … Read more