Açık sözlü jüri üyesi | Metin Celâl

Nisan 5, 2023

Açık sözlü jüri üyesi | Metin Celâl

Çizgi Yayınları’nı Mehmet Müfit ve Tuğrul Tanyol’la birlikte kurmuştuk. Sermayemiz 35 top kağıttı ve amacımız öncelikle bir şiir dergisi yayınlamaktı. Şiir dergimiz Poetika’yı yayınlamaya başladıktan bir süre sonra kitap da çıkaralım dedik. Tabii ki şiir kitapları yayınlayacaktık. Nisan 1985’te yayınladığımız ilk iki kitabımız Cemal Süreya’nın Şapkam Dolu Çiçekle’sinin genişletilmiş ikinci baskısı ve Tuğrul Tanyol’un “Ağustos Dehlizleri” olmuştu. “Ağustos Dehlizleri,” Tuğrul Tanyol’un 1983’te Üç Çiçek Yayınları’ndan çıkan Elinden Tutun Günü’nden sonra ikinci kitabıydı. 

1985 Behçet Necatigil Ödülü tören yemeği. Tuğrul Tanyol “Ağustos Dehlizleri” ile ödülü kazanmıştı. Soldan sağa: İtalyan Hasan, ben, Doğan Hızlan, Cengiz Cıva, Mehmet Müfit, Tuğrul Tanyol, Işıl Tanyol.

Şiirimizin büyük ustalarından Behçet Necatigil’i 13 Aralık 1979’da kaybettik. Ailesi de her yıl ölüm yıl dönümünde verilmek üzere “Necatigil Şiir Ödülü”nü başlatmıştı. İlk ödülü 1980’de İstanbul Kitabı ile İlhan Berk almıştı. 

1981’de Ahmet Erhan “Alacakaranlıktaki Ülke”yle, 1982’de Turgut Uyar Kayayı Delen İncir’le,  1983’te Refik Durbaş “Nereye Uçar Gökyüzü” ile ve 1984 – Oktay Rıfat “Dilsiz ve Çıplak”la ödül kazanmışlardı. Ödül hem usta şairlere hem de genç şairlere veriliyordu. Bu yapısı nedeniyle de hemen dikkati çekmişti. Şairler Necatigil Ödülü’ne aday olmayı önemsiyordu. Necatigil gibi tartışmasız büyük bir ustanın adına veriliyordu ödül, kazananlar da hem büyük ustalar hem de genç şairlerdi. Jüride de değerli adlar vardı. 1985 jürisi Adalet Ağaoğlu, Edip Cansever, Doğan Hızlan, Rauf Mutluay, Fethi Naci, Hilmi Yavuz ve Tahsin Yücel’den oluşuyordu. Sanıyorum Tuğrul’un ödüle katılmak istemesinde bu unsurlar etkili olmuştu. Ben ve Müfit de bu düşüncesini destekledik ve gerekli başvuruları yaptık, kitapları yolladık. Sonra heyecanlı bir bekleyiş başladı. 

Nihayet haberi geldi. Ödülü Tuğrul Tanyol “Ağustos Dehlizleri” ile kazanmıştı. 

Ödül töreni Boğaz’da bir lokantada yapılıyordu. Az davetlisi olan, mütevazı bir törendi. Lokantada birkaç masa ödül için davet edilenlere ayrılmıştı. Necatigil’in ailesinin yanı sıra, jüri üyeleri belki birkaç yakın dost davetliydi.

Biz de Tuğrul Tanyol, eşi Işıl, Doğan Hızlan, Hızlan’ın Gösteri Dergisi’ndeki iş arkadaşlarından fotoğraf sanatçısı Cengiz Cıva, Mehmet Müfit, ben ve İtalyan Hasan bir masada yer almışız. Arkadaşımız İtalyan Hasan törenin davetsiz misafirleriydi. Sınırlı sayıda kişinin davet edildiği törene nasıl katıldığını bilmiyorduk ama sonuç olarak birlikteydik.  

Ödüllerde her zaman jüriden kimin kime oy verdiği merak edilir. Özellikle ödülü kazanma umudu olan ve kazanamayan adaylar kendisine kimin oy verdiğini, kimi vereceğim deyip vermediğini merak ederler. Bu tür soruşturmalarda genellikle yanlış sonuçlar çıkar. Jüri üyeleri çoğunlukla meraklı adayı yanıltır, “Benim oyum sanaydı” derler. Bu cevapları toplayınca da adayın ödülü oy birliğiyle kazanmış olması gerekir. Oysa kazanamamıştır. 

Ödülü kazananlar ise genellikle böyle bir merak içinde olmazlar. Onlara da bu tür bilgiler verilmez. Jüride konuşulan jüride kalır. Ama nedense Edip Cansever, tören öncesi Tuğrul’u tebrik ederken oyunu açıklamak gereği duymuş, “Ben sana oy vermedim, bilgin olsun” demişti. Ciddi miydi, şaka mı yapıyordu bilemiyorum. Şakaysa da değilse de bence hoş bir tavır değildi. Neyse ki Tuğrul üstadın açıklamasını gülümseyerek karşılaşmıştı.  

Tuğrul Tanyol, Necatigil’in eşi Huriye Necatigil’den almıştı. Tuğrul, ödülü alırken güzel bir konuşma yapmış, Behçet Necatigil’in kendisi ve şiirimiz için öneminden söz ettikten sonra ödüllerle ilgili kendince önemli bulduğu noktalara değinmişti. “Bunlardan birincisi ödül saygı duyulan bir kişi ya da kurum adına verilmelidir. İkincisi ise ödül jürisinin saygınlığıdır. Üçüncü ve en önemlisi, o ödülü daha önce kimlerin aldığıyla ilgilidir. Ödül önemli adlara ve güzel yapıtlara gittikçe o ödül değer kazanır. Necatigil Ödülü bu nedenle çok önemlidir,” demişti. Şiirimizin saygın şairleri ile daha genç kuşaklardan şairlerin ödülle onurlandırılmasının da önemli olduğunu belirtmişti. 

Necatigil Şiir Ödülü kırk yıl boyunca verildi. 2019’da 40. Yıl Şiir Onur Ödülü olarak Şavkar Altınel’e verilerek sonlandırıldı. Ödül kazananlar arasında çok değeri adlar vardı. Tabii ki ödülün kime nasıl verildiği sıkça tartışıldı, jüri üyelerinin nasıl tavır aldığının dedikodusu yapıldı. Sonuç olarak şiirimizin en önemli ödüllerindendi. Kime, hangi esere verileceği her zaman merak edilirdi. Ödül alan eser hakkında konuşulur, şiir okurları eğer okumamışlarsa eseri merak eder, satın alırlardı.  O zamanlar ödüller önemsenir, ödüllü kitaplar özellikle merak edilir, satın alınırdı. 

Necatigil Şiir Ödülünü Alan Şairler

1980 – İlhan Berk (İstanbul Kitabı) 
1981 – Ahmet Erhan (Alacakaranlıktaki Ülke)
1982 – Turgut Uyar (Kayayı Delen İncir) 
1983 – Refik Durbaş (Nereye Uçar Gökyüzü) 
1984 – Oktay Rıfat (Dilsiz ve Çıplak) 
1985 – Tuğrul Tanyol (Ağustos Dehlizleri)
1986 – Cevat Çapan (Dön Güvercin Dön) 
1987 – Ahmet Oktay (Yol Üstündeki Semender) 
1988 – Cemal Süreya (Güz Bitiği/Sıcak Nal) 
1989 – Ödül verilmedi.
1990 – Sefa Kaplan (İnsan Bir Yalnızlıktır) 
1991 – Turgay Kantürk (İlk Gibi Son)
1992 – Vural Bahadır Bayrıl (Melek Geçti)
1993-1994 – Salâh Birsel (Varduman)
1993 yılına kadar, her yıl Behçet Necatigil’in ölüm yıldönümünde (13 Aralık) verilen ödül 1994 yılından itibaren şairin doğum günü olan 16 Nisan’da verilmeye başlanmıştır.
1995 – Osman Hakan A. (Gül Odası) 
1996 – Metin Cengiz (Şarkılar Kitabı) 
1997 – Haydar Ergülen (Kırk Şiir ve Bir) 
1998 – Ödül verilmedi. 
1999 – Turgay Fişekçi (Sevgi Bağları) 
2000 – Sina Akyol (İkindi Kitabı)
2001 – Hakan Savlı (Go Dersleri)
2002 – Süreyya Berfe (Nâbiga)
2003 – Ali Hikmet (Şeytan Uçurtması)
2004 – Seyhan Erözçelik (Kitaplar-Toplu Şiirler [1980-2003]) 
2005 – Akif Kurtuluş (Herkes Gitmiş) – Betül Tarıman (Yol İnsanları)
2006 – Mehmet Taner (Çevre Çitin Üzerinde Yağmur)
2007 – Hüseyin Peker (Tek Vuruş)
2008 – Enis Batur (Neyin Nesisin Sen)
2009 – Erdal Alova (Toplu Şiirler [2008-1973])
2010 – Hulki Aktunç (Sönmemiş Dizeler)
2011 – Ferruh Tunç (Melez Zamanlar)
2012 – Eray Canberk (Kent Kırgını)
2013 – Oya Uysal (Uzak Olan Sendin)
2014 – Enver Ercan (Türkçenin Dudaklarısın Sen)
2015 – Ülkü Tamer (Bir Adın Yolculuktu)
2016 – Egemen Berköz (100. Yıl Şiir Emek Ödülü)
2017 – Küçük İskender (Mayıs Giremez) 
2018 – Şükrü Erbaş (Kuş Uçar Kanat Ağlar) 
2019 – Şavkar Altınel (40. Yıl Şiir Onur Ödülü)

(Behçet Necatigil – Ödül Kazananlar). 

edebiyathaber.net (5 Nisan 2023)

Yorum yapın