Borges’den İlahi Komedya üzerine bir okuma

Eylül 23, 2023

Borges’den İlahi Komedya üzerine bir okuma

Luis Borges‘in Dantevari Denemeler adlı kitabı Can Yayınları tarafından Peral Bayaz çevirisiyle yayımlandı.

Tanıtım bülteninden:

Dantevari Denemeler, Borges’in eşsiz bilgeliği ile Dante’nin büyülü mısralarının buluştuğu dokuz denemeden oluşuyor.

“Gün batmak üzere, ışıklar yorgun; gravürlere daha bir daldıkça anlıyoruz ki yeryüzünde olan her şey var bu gravürlerde. Geçmişte ve bugün olanlar, gelecekte var olacaklar, yeryüzünde şimdiye dek var olmuş ne varsa, bundan sonra neler var olacaksa, hepsi bu dingin dolangaçta bizi bekliyor… Büyüleyici bir yapıt düşledim, öyle bir resim ki aynı zamanda küçük bir evren; Dante’nin şiiri işte böyle evrensel bir resim. Ancak inanıyorum ki bu şiiri içtenlikle okuyabilsek (ama bize böyle bir mutluluk hakkı tanınmıyor), ilk dikkatimizi çeken şey ne evrenselliği ne de olağanüstü güzelliği ya da yüceliği olacaktır. Sanırım bunlardan çok önce şiirin daha az sıkıcı, çok daha tadına doyum olmayan niteliklerini ayrımsarız; belki ilk dikkatimizi çeken Dante’nin İngiliz yorumcularının işaret ettikleri özelliği olur: Çeşitli ve ayrıntılı özel anlatımlar yaratmak. Dante bir insanla bir yılan birbirlerine sarıldıklarında insanın yılana yılanın da insana dönüştüğünü söylemekle yetinmiyor; bu karşılıklı başkalaşımı yalımların kâğıdı yutmasıyla karşılaştırıyor.”

Aslında her zaman Borges’i konuşuyoruz.
César Aira

JORGE LUIS BORGES, 1899’da Buenos Aires’te doğdu. Cenevre’de ve İngiltere’de eğitim gördü. Bir dönem İspanya’da yaşadıktan sonra 1921′ de Arjantin’e dönerek yazarlık hayatına başladı. 1935’te Alçaklığın Evrensel Tarihi‘ni kaleme aldı. Buenos Aires’te yazarlık faaliyetlerinin dışında kütüphanecilik, İngiliz edebiyatı profesörlüğü, edebiyat cemiyeti başkanlığı gibi görevlerde bulundu. 1955’ten 1970’e kadar Arjantin Ulusal Kütüphanesi’nin yöneticiliğini yaptı. Ünü, 1961’de Formentor Ödülü’nü Samuel Beckett’le paylaştıktan sonra ülke sınırlarını aşmıştı. 1980’ de prestijli Cervantes Ödülü’ne layık görüldü. 1986’da öldü. André Maurois’ya göre “uyruğu ve mizacıyla tam bir Arjantinli olsa da kendini evrensel edebiyatla yetiştirmiş” olan Borges, edebiyat, felsefe ve inanç tarihinden fikirleri ustaca sentezleyerek yarattığı özgün evrende zaman, uzay, kader ve gerçeklik gibi evrensel konuları kurguyla kurgu dışının sınırlarının yok olduğu bir üslupla kaleme almıştır. 
 
PERAL BEYAZ Jorge Luis Borges’in yanı sıra Mario Vargas Llosa’dan Teke Şenliği, Don Rigoberto’nun Not Defteri; Roberto Bolaño’dan Katil Orospular ve Vahşi Hafiyeler kitaplarının çevirmenidir.  

edebiyathaber.net (23 Eylül 2023)

Yorum yapın