Johann Wolfgang von Goethe’nin kaleme aldığı Demir Elli Şövalye Götz von Berlichingen ve Giacomo Leopardi’nin eseri Şarkılar, Kırmızı Kedi Yayınevi etiketiyle raflarda yerini aldı.
Tanıtım metninden
DEMİR ELLİ ŞÖVALYE
Demir Elli Şövalye Götz von Berlichingen adlı tiyatro oyunu, Şövalye Berlichingen’in kişisel anılarına dayanarak Johann Wolfgang von Goethe tarafından serbest kurguyla kaleme alınan bir metin. Goethe’nin “erken dönem” yapıtlarından biri olan oyunda, özgür ruhlu, asil kahramanımız sahtekâr topluma karşı ulusal bütünlüğün direği olmayı amaçlamaktadır. Hukuk ve adaletin (en çok da şövalye ahlakının) soyut kavramlarına koşulsuz boyun eğmesi dönem toplumunda bireyin teslimiyetini tüm çıplaklığıyla gösterir. Goethe’nin yarattığı şövalyenin istediği ise bugünün fertlerinden çok farklı değildir: Özgürlük! O da tıpkı bugünün insanları gibi özgürlüğü özlüyor ve bunun için mücadele veriyor… Daha önce üç kez (1925, 1955, 1979) sinemaya uyarlanan “ölümsüz” Demir Elli Şövalye Götz von Berlichingen, Saffet Günersel’in ustalıklı çevirisiyle…
“Özgürlük sağlandı mı, rahatça ölebiliriz. En azından, öbür dünyadan baktığımızda torunlarımızı mutlu göreceğiz; onların imparatoru da mutlu olacaktır. Prenslerin hizmetçileri ‒tıpkı sizler gibi‒ soylulara yakışır şekilde ve özgür olarak hizmet etse; prensler de –tıpkı benim gibi– imparatora hizmet etse…”
ŞARKILAR
Giacomo Leopardi (1798-1937) sadece İtalya’nın değil tüm dünya için 19. yüzyılın büyük yazarları arasına yerleştirilmiştir. Özel-ailevi yaşamının etkisiyle “yalnızlık” neredeyse tüm yapıtlarının temel izleklerinden biri olmuştur. Yine de, döneminin de etkisiyle, birbirinden farklı fikir hareketlerinin toplumsal, siyasal, kültürel, psikolojik boyutlarıyla etkisinde kalan şair, bu geçiş dönemlerini de derinliğine yaşamıştır.
Necdet Adabağ’ın ustalıklı çevirisi ve açıklamalı notlarıyla hazırlanan Şarkılar, karamsar, kimilerine göre sırça köşküne çekilmiş, toplumdan kopuk bilinen Leopardi’nin tam tersine iyimser, istencini ortaya koyan mücadeleci bir şair olduğunu gösteriyor. Şayet Dante ve Petrarca İtalyan şiirinin büyük babası olarak kabul edilecekse, yıldızların şairi Leopardi de babası olarak anılmalıdır…
“Değerli insanlar, erdemliler, haktan yana
olanlar uzak kalacaklardır tümden kamu
görevlerinden, hangi siyasal düzende olurlarsa
olsunlar. Ya da gireceklerdir yenikler ve
beceriksizler sınıfına: Doğa onları, çünkü mahkûm
etmiştir dipte kalmaya sürekli. Oysa
ortalama insanlar, yüzsüzler, düzenbazlar
kalacaklar her zaman ayakta; çünkü doğaya
göre, durmaları gerekiyor onlar suyun üstünde.
Kötüye kullanacaktır elindeki gücü,
özgürlükçü ya da baskıcı iktidar sahibi;
ne olursa olsun iktidarlarının adı. Yazgı ve
doğa bu yasayı yazdılar daha ilk günden
çelik üstüne. Silemedi hiç kimse:”
