Meryem Selva İnce editörlüğünde hazırlanan ‘Çocuk Yazınında Futbol’, kendisine sıfat yetişmeyen bu sihirli oyuna, onu en çok hak eden çocuklar için üretilmiş sanatsal ve edebi eserlerin penceresinden bakıyor. Ancak mademki yetişkinler “topu” çocukların elinden aldı, onları da bu keyifli kitapla çıkılan okuma yolculuğuna davet etmeyi borç biliriz…
Futbol üzerine şu ana kadar söylenmiş söz kaldı mı diye yazıya girersek hem “evet” hem “hayır” cevabını karşımızda bekler vaziyette buluruz. Zira fi tarihinde Çin İmparatoru Huany Ti’nin askeri eğitim amaçlı iki direk arasında yaptırdığı “toplu eğitim”den ya da Orta Asya Türklerinin ‘tepük’ adını verdiği ‘oyun’un metaya çevrilmesi mümkün olan her şeyde olduğu gibi bir vagona bağlanarak kapitalizmin peşinde sürüklenmeye başlamasının üzerinden çok sular aktı. Gerçek müsabakalara dönüşerek bir spor dalı olarak literatüre geçmesini İngiltere işçi sınıfına borçlu olan futbol, tarihin mutlak cilvesinden kendi payına düşeni alarak çok uzun süredir bir “iş kolu” görevi görüyor. Artık durum “hobi olarak yaparsın”dan, “ya topçuya ya popçuya”ya dönüştü. Bu futbolun sadece ekonomik getirisi elbette. Bir de modern dünyayla savaş haline olan ‘yalnız askerler’ için ait olma, birliktelik, kendini bir şeye adama gibi hissî bir sonucu da var futbolun. Stat, ev, leş birahaneler, otel lobisi fark etmez, tuttuğu takımın maçını izleyen bir taraftar üzerindeki tüvit ceketi, işçi kıyafetini, doktor önlüğünü bir kenara bırakıp “tek yürek” olup yeşil çimlere gözlerini dikerek 90 dakikalığına dünyadan soyutlanırlar. Bu yazdıklarım işin “yetişkinler” için olan kısmıydı. Bir de futbolu gerçekten “hakkını vererek” oynayan, izleyen, takip eden bir kitle var: Çocuklar. Ellerinden çoktan alınan arsalarının yerlerine gökdelenler dikilen çocuklar, geçmişten günümüze bazen gazoz kapağıyla, bazen buruşturulmuş gazete kağıtlarıyla, bazen kozalakla, nihayetinde de gerçek bir futbol topuyla bu spora yürekten gönül vermiş yılmaz neferleridir. Yazar, akademisyen Meryem Selva İnce editörlüğünde, Ornis Kitap’tan ‘Mekân, Metin ve Medyatik İlişkiler’ alt başlığıyla yayınlanan Çocuk Yazınında Futbol, çocuklarla futbol arasındaki ilişkiye yazınsal çerçevede bakan bir kitap.
Çocuk Yazını sitesinin 2021 yılının Haziran ayında hazırladığı ‘Çocuk Yazınında Futbol’ dosyasında yer alan metinlerin daha da genişletilerek okura sunulmasıyla hazırlanan kitapta Meryem Selva İnce, Efruse Esra Alptekin, Ümit Yaşar Özkan, Salih Demirci, Büşra Gedikli, Zehra Nur Canpolat, Fatma Betül Tipi Özkan, Gizem E. Bulut, Gülçin Pamuk, Zuhal İçöz ve Merve Yavuzdemir’in çocukluğun futbolla birlikte anıldığı on bir yazı bulunuyor. Bu yazılar, TRT’nin ‘futbollu’ çizgi filmlerinden Türk çocuk edebiyatındaki Perili Ev, Sihirli Top, Prenses Olmak İstemeyen Prenses gibi eserlerdeki çocuk-futbol temalarına, çocukların ‘doğal sahalarının’ betonlaşmaya kurban gitmesini İstanbul örneğinden yola çıkarak işleyen futbol, çocuk, mekân ilişkisine kadar kitabın başlığını hak eden konularda derinlemesine incelemeleri içeriyor.
‘Çocuk Yazınında Futbol’, futbolu çocuklar nezdinde ele alıyormuş gibi görünse de Meryem Selva İnce’nin ‘Sunuş’ yazısında belirttiği gibi futbolun çocuk yazınındaki görmezden gelinemeyecek çeşitliliği ve bu çeşitliliğin içerik olarak da doyuruculuğu göz önüne alındığında, “çocuk öznelerle entelektüel futbol üzerine düşünmek mümkün,” oluyor.
edebiyathaber.net (28 Ekim 2022)
