Felatun Bey ile Rakım Efendi, okuru Tanzimat Dönemi’nin “yeni insanı” ile tanıştırıyor

Mayıs 5, 2024

Felatun Bey ile Rakım Efendi, okuru Tanzimat Dönemi’nin “yeni insanı” ile tanıştırıyor

Tanzimat Dönemi’nin akıllarda yer eden yazarlarından, gazeteci ve yayıncı Ahmet Mithat Efendi’nin Türk edebiyatına yön veren eseri Felatun Bey ile Rakım Efendi, özenti batılı Felatun “Bey” ile bilge doğulu Rakım “Efendi” üzerinden yanlış batılılaşmayı anlatıyor. Kitap, açıklamalı orijinal metin ve günümüz Türkçesiyle olmak üzere iki versiyonda basılacak.

Tanıtım metninden

Yazdığı ve çevirdiği eserlerle halkın aydınlanması için çalışan önemli isimlerden biri olan, Türk edebiyatının usta kalemi Ahmet Mithat Efendi’nin en çok bilinen eseri Felatun Bey ile Rakım Efendi Can Yayınları’ndan çıktı. Modernitenin insan doğası, üretim biçimleri, yaşam koşulları, şehirleşme gibi pek çok kritik alan üzerindeki etkilerini anlatan roman, modern edebiyatımıza yön veren temel eserlerden. Felatun Bey ile Rakım Efendi, Osmanlı İmparatorluğu’nun eğitim, askeriye, ekonomi, hukuk gibi gündelik hayatı doğrudan belirleyen alanlarda köklü reformlar yapmasının ardından ortaya çıkan “yeni insan tipi”ne odaklanıyor. Özenti batılı Felatun “Bey” ile bilge doğulu Rakım “Efendi” üzerinden yanlış batılılaşmayı gözler önüne seren kitap, Türk edebiyatındaki kırılmayı ve Tanzimat dönemini anlamak isteyen herkes için iyi bir kaynak.

Bir başucu kitabı

İlk kez 1875’te okurla buluşan Felatun Bey ile Rakım Efendi, geç dönem Osmanlı toplum yapısındaki dönüşüm, kapitalistleşme, çalışma hayatı, kölelik, Müslüman ve gayrimüslim, kadın ve erkek ilişkileri gibi konuları edebi şekilde anlatırken sosyal bilimlerin pek çok disiplinini ilgilendiren konuları yorumlamasıyla araştırmacılar için de bir baş ucu kitabı oluyor. Romanın iki kahramanı Felatun Bey ve Rakım Efendi, Ahmet Mithat’ın ilerleyen yıllarda başka metinlerinde de kullanacağı, bir bakıma edebiyatımızda yeniden icat ettiği “zıtlık” yapısının ilk örneklerinden.

Tanzimat Dönemi’nin en önemli ve en popüler yazarlarından olan, edebiyattan bilime farklı konularda yüzlerce kitap yazan Ahmet Mithat Efendi’nin birçok yazara ilham kaynağı olan bu büyük eseri, günümüzde de hâlâ aynı keyifle okunuyor.

Ahmet Mithat Efendi, 1844’te İstanbul’da doğdu. Osmanlı coğrafyasının farklı bölgelerinde çeşitli devlet görevlerinde bulunduktan sonra 1871’de İstanbul’a döndü. Tahtakale’de ufak bir matbaa kurup eserlerini basmaya başladı. Bu dönemde gazete yazıları da yazan Ahmet Mithat, 1873’te Rodos’a sürüldü. İlk romanlarını ve oyunlarını Rodos’ta yazdı. 1876’da İstanbul’a dönüp Takvim-i Vakayi gazetesi ve Matbaa-i Amire müdürü oldu. 1878’de Tercüman-ı Hakikat’i çıkardı.

Tanzimat Dönemi’nin en önemli ve en popüler yazarlarından olan Ahmet Mithat Efendi, edebiyattan bilime farklı konularda yüzlerce kitap yazdı, çeviriler yaptı. Yazdığı ve çevirdiği eserlerle halkın aydınlanması için uğraş verdi, genç yazarlara sahip çıkarak edebiyatımızın gelişmesinde önemli bir rol oynadı. 1912’de ölen yazarın mezarı Fatih Camisi haziresindedir.

Yorum yapın