Ezra Pound’dan “geriye dönük hamleler” | Burak Soyer

Kasım 30, 2023

Ezra Pound’dan “geriye dönük hamleler” | Burak Soyer

Ezra Pound’un 1908 ile 1912 yılları arasında yayımladığı altı kitaptaki şiirlerinden bir seçki “Ripostes – İlk Şiirler 1908-1912” kitabında bir araya geldi. Pound’un, yayımlandığı dönem kaynaklarını tüketmeye yüz tutmuş İngiliz-Amerikan şiirine karşı, ilk göz ağrısı Ortaçağ şiirine yüzünü tekrar döndüğü kitap, geriye dönük bir “hamle” olarak da yorumlanabilir.   

Amerikalı şair Ezra Pound, kuşkusuz Amerikan şiirinin olduğu kadar dünya mısralarının da en tartışmalı isimlerinden şairlerinden biri. 1901 yılında girdiği Pensilvanya Üniversitesi’ne adım atar atmaz Anglosakson, Klasik ve Ortaçağ edebiyatına merak salan Pound, 1906 yılında eline diplomasını aldığında, en büyük eseri “Kantolar”ı yazmaya başlar. Güney Fransa’daki Provansal halk şairlerini incelemek için Avrupa’ya gitmeye karar verir. 1908 yılında Venedik’e gelir ve ilk şiir kitabı “A Lume Spenton”u (Sönmüş Mumlarla) kendi imkanlarıyla yayımlatır. Sonra İrlandalı şair W. B. Yeats ile tanışmak için aynı yılın Ağustos ayında Londra’ya gider. Burada Exulations, Personae, Canzoni, Ripostes gibi ayak seslerinin duyulduğu şiir kitaplarını ve The Spirits of Romance adlı ilk eleştiri kitabını yayımlar. Bu eserleri, Pound’un iç dünyasının mısralara yansıması hakkında yeterli fikri verdiği için edebiyat ortamlarında boy göstermeye başlayarak modern şiir düsturuyla “ünlü” sıfatını isminin önüne koyar. Pound’a göre yaşadığı yüzyılın şiiri, “ciddi, direkt ve coşkusallıktan uzak olması” gerekiyordu. Bu yüzden de New Age adlı dergide “yenilikçi yazı” kampanyası başlattı. Sonra da “imgecilik” akımını ve “vortisizim” tartışmalarıyla ön plana çıktı. 

Ezra Pound’un tam bu dönemlere, hatta birkaç yıl öncesinde yayımlanan şiirleri, “Ripostes – İlk Şiirler 1908-1912” başlığıyla Ketebe Yayınları’ndan Elyesa Koytak çevirisiyle Türkiyeli okurlarla buluştu. Pound’un altı kitabındaki şiirlerinden bir seçki olan kitap adını, eskrimde rakibin yaptığı hamleye ani bir hızlı karşılık verme anlamına gelen “riposte”den aldığı gibi, şairin de modern şiire yaptığı “hamle”lerin açık bir ifadesi niteliği taşıyor. 

Pound’un kitabına bu ismin verilmesinin bir anlamı var elbette. İçerik ve yoğunluk bakımından fazlasıyla tekrar tufasına düşen, bir tıkanıklık ya da tükenmişlik halinde olan İngiliz-Amerikan şiirlerine karşılık, Pound, belki kendini yeniden yaratmak belki de yeni bir “yenilik”i kendi “kök”ünde ve “öz”ünde bulmak için üniversite sıralarında başladığı Ortaçağ geleneğine geri dönüyor “Ripostes”te. Kitaptaki dizelerinde o dönemin “adetine” rastlıyorsak da, Pound bir “ozan” maskesi taktığı içindir…

edebiyathaber.net (30 Kasım 2023)

Yorum yapın