Bill Cosby’den daha hızlı okumanızı sağlayacak tavsiyeler

Okuma, yazmayla eşit düzeyde yetenek isteyen bir iştir. Okumak yazmak gibi ideal sonuçlar için ideal teknikler gerektiren bir beceridir. Peki, ideal tekniği nasıl bilebiliriz?

Günümüzde hızlı okuma dersleri, kursları, yazılımları ve kitapları varken, en etkili tavsiyelerden bazılarını hiç tahmin edemeyeceğiniz birinden alacaksınız: Bill Cosby!

Bill Cosby, adını verdiği televizyon şovunun arkasındaki sevecen kişiliğiyle biliniyor olabilir, ama o doktorasını eğitim alanında yapmış ve etkili okuma teknikleri öğreniminde onlarca projede yer almış biri. 1985 yılında yayınlanan Kelimenin Gücü Nasıl Kullanılır isimli antolojideki “Nasıl Daha Hızlı Okunur?” başlıklı yazıda, Cosby üç tane hızlı okuma stratejisi önerir. İşte o stratejiler:

1) Ön okuma: Okuduğunuz metin uzun ve zorsa

Ön okuma, özellikle uzun dergi, gazete yazıları, iş raporları ve kurmaca dışı kitaplar gibi zor metinleri anlamak için oldukça faydalıdır.

Ön okuma, zamanın onda birinden az bir sürede, metnin yarısını anlamamızı sağlayabilir. Mesela, bu teknikle, bir saat içinde 100 sayfalık raporun 8-10 sayfasını inceleyebilirsiniz. Ön okumayı yaptıktan sonra, hangi raporun (ya da raporun hangi bölümlerinin) yakın okuma gerektirdiğine karar verebilirsiniz.

Peki, ön okuma nasıl yapılır? Seçtiğiniz herhangi bir bölümdeki ilk iki paragrafın tümünü okuyun. Sonra kalan paragrafların ilk cümlesini okuyun. Sonra, bölümün son iki paragrafının tümünü okuyun.

Ön okuma tabii ki size metnin bütün detaylarını vermeyecektir. Fakat bu teknik,  istemediğiniz ya da ihtiyacınız olmayan şeyleri okumak için zaman kaybetmenizi engeller.

Kısaca, ön okuma, sizi hızlandırır, uzun, tanıdık olmayan materyaller hakkında etraflı bir görüş kazanmamızı sağlar.

2) Göz Gezdirme: Okuduğunuz metin kısa ve basitse

Göz gezdirme, popüler dergi, spor ya da eğlence yazılarını okumak için iyi bir yoldur.

Haftalık popüler dergileri ya da günlük gazeteleri okumayı şimdikinin yarı zamanında yapabilirsiniz.

Ayrıca, göz gezdirme, önceden okuduğunuz materyalleri yeniden incelemeniz gerektiğinde de çok etkili bir yöntemdir.

Peki, göz gezdirme tekniği nedir? Gözlerinizin mıknatıs olduğunu düşünün. Önünüze bir sayfa koyun, gözlerinizi daha hızlı hareket ettirerek sayfadaki her satırı baştan sona tarayın. Her satırdan bazı anahtar kelimeleri aklınızda tutun.

Aslında herkes farklı şekillerde göz gezdirir.

Siz ve ben aynı sayfaya baktığımızda, aynı kelimeleri aklımızda tutmayız, fakat metnin neden bahsettiği hakkında benzer düşüncede olacağız.

Sonuç itibariyle, ön okuma ve göz gezdirme hızlı bir şekilde okuduğunuz metnin içeriği hakkında size bilgi verir, fakat, hiçbir teknik, metnin yüzde 50’sinden fazlasını anlamanızı sağlamaz, çünkü hiçbir teknikte tüm metni okumuyorsunuz.

Okuduğunuz metni (hepsini değil bir bölümünü) daha hızlı okumak ve daha iyi anlamak için üçüncü bir tekniği de bilmelisiniz.

3) Kümeleme – Hızınızı ve algılamanızı geliştirmek için

Çoğumuz bir seferde bir cümledeki bir kelimeye bakarak okumayı öğreniyoruz.

Özellikle kelimeler zor olduğu zamanlarda, hala bu yöntemi kullanıyorsunuzdur ya da  bir şiirdeki, Shakespeare’in bir oyunundaki ya da bir sözleşmedeki çok özel bir anlama sahip bir kelimeyle karşılaştığımızda bunu uyguluyoruz.

Fakat, kelime kelime okuma, hızlı okumak için kötü bir yöntemdir. Bu yöntem gerçekten hızımızı keser.

Her seferinde bir kelimeyi okumaktansa, kümeleme alıştırmasını yapmak, yani kelimeleri gruplamak sizin hızınızı etkileyici bir şekilde arttırır. Çoğumuz için, kümeleme okuduğumuz metni görmenin tamamen farklı bir yoludur.

Peki, kümelemeyi nasıl yapacağız? Önünüze bir metin alın. Gözlerinizi bir bakışta üç ya da dört kelimeyi küme içine alacak şekilde metindeki tüm kelimelere bakın.

Kümeleyerek okumayı öğrenme, gözünüzün doğal olarak yapabileceği bir şey değildir. O yüzden sürekli alıştırma yapmanız gerekir.

Bir metni önünüze alın, onu olabildiğince hızlı okuyun. Bir seferde bir kelimeyi görmektense, üç ya da dört kelimeyi görmeye odaklanın. Sonra ilk seferde atladığınız kelimeleri görerek normal hızınızda tekrar okuyun.

İkinci bir metinde bunu yeniden deneyin. İlk önce kümeleme, sonra ilk seferde kaçırdıklarınızı görerek tekrar okuma.

Kelimeleri kümeleyerek okuduğunuz zaman hızınız artacak. Her gün on beş dakika alıştırma yaparsanız bir haftada ya da yakın bir zamanda bu tekniği özümseyebilirsiniz. (Fakat bu tekniği geliştirmeniz daha uzun zaman alırsa hayal kırıklığına uğramayın. Her şeyi kümelemek zaman ve alıştırma ister.)

Çeviri: Barış Berhem Acar – edebiyathaber.net (17 ocak 2013)