Hakikati anlatmak için, baskı ve sömürüye karşı savaşmak gerekir | Prof. Dr. Onur Bilge Kula

Friedrich Engels’in ‘Alman Köylü Savaşları’ adlı kitabında yer alan çözümlemeleri, bu savaşların kahramanlarını ve bunların düşünsel tavırlarını ve eylemlerini bilmeksizin, Marx’ın bu önemli mektubu değerlendirilemez. Mektupta yer alan Luther ve Münzer anıştırışı önemlidir; çünkü bu iki din bilgini ilk başlarda Köylü Ayaklanmalarının önderleridir. Olayların gelişimi içinde Luther, ayaklanan köylülere ihanet eder ve egemen sınıfların yanına … Read more

Marx: Okumak, yazınsal beğeniyi yetkinleştirir | Prof. Dr. Onur Bilge Kula

Okuma eylemini “en az yazmak denli” önemli bulan Marx’a göre, yetkili yazar varsa, yetkili okur da olmalıdır. Yetersiz ve niteliksiz doktora tezleri “halk ile tin, yaşam ile bilim, özgürlük ile insan” arasına girmektedir; Alman yazınında Lessing yetkin yazardır (Karl Marx ve Dünya Edebiyatı s. 52- 53); çünkü bu yazar yapıtlarında toleransı, çoğulculuğu, insancılığı, eleştirelliği ve … Read more

Marx ve dünya edebiyatı | Prof. Dr. Onur Bilge Kula

‘Karl Marx ve Dünya Edebiyatı’[1] adlı kitap, Kant ve Hegel’den sonra Marx’ın sanat ve yazına bakışını ele almamı kolaylaştırdı. Yazın bilimci J. J. Prawer, anılan kitabının amacını, Marksist bir yazın kuramı kurmak olmadığını, Marx’ın yazınsal birikimini ve yazın eleştirisine ilişkin kavramları, kendi kuramsal açımlamalarında nasıl kullandığını göstermek olarak belirler. Bütün yazınsal türlerde kapsamlı okuma ve … Read more

Bir yazar kendi yazdıklarını okurken niçin suçluluk duygusuna kapılır? | Prof. Dr. Onur Bilge Kula

Olumlu bir öz-değerlendirme, özgüveni sağlamlaştırır. Bu ilke, Woolf’ta belirgindir. Yazma planından ve zamanlamasından ödün vermeyi hiç hoşlanmayan Woolf kendini ‘zeki bir kadın, çağdaş bir kadın’ olarak niteler ve bu niteliğiyle erkekleri gerilettiğini düşünür (12 Nisan 1919). Kadın duyarlılığı yüksek olan bu yazarın ‘erkeksi hava huzurunu kaçırmaktadır.’ Erkekler ‘daha çok aptallığa benzeyen bir bakış açısıyla gurur … Read more

Yazarın iç dünyası, yazınsallaştırma sürecine nasıl yansır? | Prof. Dr. Onur Bilge Kula

Nitelikli yazın okuyucusu ve araştırmacısı, bir yazarın yazınsal yapıtlarını nasıl tasarımladığını, kurguladığını ve yazdığını merak eder. Bir yazınsal yapıtın tasarımı, kurgulanımı ve yazınsallaştırımı tümüyle öznel bir çalışmadır. Söz konusu katıksız öznellik, anılan aşamaya ilişkin kesin bir şey söylemeyi olanaksızlaştırır. Bu nedenle, bir yazarın günlüklerinde ya da söyleşilerinde yazınsallaştırma aşmasına ilişkin bilgi vermesi ve diğer yazarların … Read more

Aslı Erdoğan’a onur üyeliği

Frankofon Kadın Yazarlar Parlamentosu, Aslı Erdoğan’la dayanışma için yazara onur üyeliği verilmesini kararlaştırdı. Frankofon Kadın Yazarlar Parlamentosu’ndan yapılan açıklamada, “Özgürlük, eşitlik, kadınlık” başlıklı manifestoyla yola çıktığı belirtildi. Parlamentonun yazarların ruhsal ya da fiziksel bütünlüğünün zarar gördüğü durumlarda, bu kişilerin maruz kaldıkları tehditlere karşı ses çıkarmayı, insan hak ve özgürlüklerinin saldırı altında olduğu yerlerde kadın ve erkeklerin … Read more

“Dünyamızı Değiştiren On İki Hastalık” hakkında | Onur Uludoğan

I 1999 depremini yaşayanlar hatırlayacaktır. Deprem bölgesinde olsun, olmasın hemen herkes yaşananları anlayabilmek adına televizyonlara kilitlenmiş ve büyük bir dikkatle dönemin Rasathane Müdürü, Jeofizik Mühendisi Ahmet Mete Işıkara’ya kulak verir olmuştu. Fay, kırık, büyüklük, şiddet, Kuzey Anadolu Fay Hattı gibi onlarca yeni kavramı o günlerde duymuş, anlamaya çalışmış ve gelecekte neler olabileceği üstüne kafa yormuştuk. … Read more

Dil, bilinçleri yönlendirmek amacıyla araçsallaştırılabilir | Prof. Dr. Onur Bilge Kula

Dil, düşünmenin, sanat ve bilimi geliştirmenin, insanın özgürleşmesinin dolayımı olarak kullanıldığı gibi, yönlendirme ve güdüleme aracına da indirgenebilir. Dilsel kurgulama ve tasarım, düşünmeyi biçimlendirir. Her türlü düşünce ve düşüncenin anlatımı, dilin düzenlenmesiyle, bir başka deyişle, amaçlı olarak kurgulanmasıyla olanaklıdır. Politik amaçlar için dilin araçsallaştırılması, dilsel kurgulamanın, düşünmeyi etkileme gücünü, tekil bilinçleri yönlendirme ve güdüleme gücünü … Read more

FEMEN hareketinin liderinden: “Bütün Kadınlar Kahramandır”

İnna Shevchenko’nun “Bütün Kadınlar Kahramandır” adlı kitabı, Şirin Erkan Leitao çevirisiyle Bilgi Yayınevi tarafından yayımlandı.  Müge İplikçi’nin kitapla ilgili yazısı için>>> Tanıtım bülteninden İnna Shevchenko, henüz otuz yaşında genç bir kadın olmasına rağmen olağanüstü bir hayat hikâyesine sahip. 2012 yılından beri FEMEN hareketinin lideri olan Shevchenko, bu kitabında tarihteki önemli kadın figürleri, özel hayatında kendisine esin kaynağı olan kadınları anıyor … Read more

Hegel’e göre, yazmak ve yazınsal sanat yapıtı nedir? | Prof. Dr. Onur Bilge Kula

Yazmak, yazanın her şeyden önce tinsel-duyusal öz-yapısını, öz-bilincini dışa vurduğu bir eylem ve/veya etkinliktir. Yazma eylemi, kaçınılmaz olarak duyumsama ve tinselleştirme gücünün birliğinin ve etkileşiminin bir türevidir. Dolayısıyla, yazılan şeyin tinsel-duyusal yetkinliği, estetik niteliği ve tadı, yazanın, duyumsama ve tinselleştirme gücüne, estetikleştirme becerisine ve yetkinliğine bağlıdır. Yazmak, dili biçimlendirmektir. Dil ise, tinsel emeğin veya çalışmanın, … Read more

Her yazarın bu tür anlatıların üstesinden gelmesi zordur | Onur Uludoğan

I 1957 Honduras doğumlu Horacio Castellanos Moya, 1960 yılında babasının ülkesi olan El Salvador’da yaşamaya başlar ve orada büyür. 1979 yılında üniversite eğitimi için Toronto’ya gider. Yaşamının devamını Kosta Rika ve Meksika’da sürdürür. Bu süreç 1991’e kadar devam eder. 1991’de El Salvador’a dönen Moya, yaşamını çeşitli dergilerde çalışarak ve yazarak sürdürür. Moya, 31 Aralık 1995 … Read more

Sanat ve yazınsal yapıtı alımlama ve eleştirme | Onur Bilge Kula

Sanat yapıtları, Bertram’ın “Sanat”[1] adlı yapıtının “Sanatta Anlama” bölümündeki deyişiyle, özgül deneyim süreçleriyle bağlantılı olan “göstergelerdir.” Bir başka anlatımla, sanat yapıtları, estetik göstergeleri anlama, estetik deneyim ve birikimce belirlenir. Sanatsal göstergeleri anlama, özellikle sanat yapıtlarının “duyusal-özdeksel yönü” ile ilgilidir; çünkü her sanat yapıtı “tikel duyusal deneyimleri” aktarır/dolayımlar. Sanat yapıtları, “sesleri, renkleri, yüzey yapıları ve diğer … Read more