Cebir, geometri ve topoloji üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan David Basse’nin yazdığı “Matematik Herkes İçindir”, matematiğin karmaşık dünyasıyla ilgili tüm önyargıları ortadan kaldırarak, sezgi, akıl ve mantık yoluyla herkesin matematiğe daha kolay ulaşabileceğini ve bu alanı daha rahat anlayabileceğini ispatlamayı amaçlıyor.
Matematik çoğu insan için kazık bir alandır. Bir kişinin özel bir merakı yoksa, bu topa girmeyi pek istemez. Kafa karıştırıcıdır. Yorucudur. Çıkmazı çoktur. “Normal” insanlardan birer matematik uzmanı, profesörü ya da daha da ileriye gidecek olursak “deha” çıkması beklenmez. İmkânsız gözüyle bakılır. Genel kanıya göre matematikçiler doğuştan gelen özel yeteneklerle, akılla donanmıştır. Bilmem kaç formüllük problemi şıp diye çözmeleri veya beş basamaklı üç farklı sayıyı bölüp çarpmaları bundan ileri gelmektedir. Ancak elimizde bu durumun hiç de öyle olmadığını ispatlayan bir kitap var: “Sezgi ve Merakın Dünyası” alt başlığıyla yazılmış “Matematik Herkes İçindir”. Cebir, geometri ve topoloji alanlarında dünyanın en önemli kurumlarında araştırmalar yapmış, Yale ve École Normale Supérieure’de dersler vermiş David Bessis’in kaleme aldığı, Say Yayınları’ndan Samet Öksüz çevirisiyle yayımlanan “Matematik Herkes İçindir”, matematiğe karşı bilinen tüm kalıpları yıkarak, bu disiplinin herkesin ilgi alanına girebileceğini anlatan, “dehalara” atfedilen matematiğin, insanın içindeki sezgi ve merakla daha kolay anlaşılabileceğini savunan bir kitap.
Matematiğin bu disipline has genetik özelliklerle doğmuş ya da bu disipline yatkın özel yeteneklere sahip olan insanların alanı önyargısını Descartes, Grothendieck gibi matematikçilerin, hatta Albert Einstein’ın başarılarını, merak, hayal gücünü, sezgi ve şüpheyle örnekleyen David Bassis, kapsamlı bir düşünme sisteminin, serbest bırakılan zihinlerde kavuştuğu özgürlük sayesinde matematiğe daha kolay ulaşabileceğini savunurken, matematiği tamamen karman çorman problemlerden oluşan zorlu bir disiplin gibi görmek yerine sıradan ve günlük örneklerle açıklayıp, detaylı düşünüldüğünde rahatça kavranabilecek bir alan olduğunun altını çiziyor. Ayrıca matematiğin yalnızca rakamlar ve soyut formüllerden ibaret olmadığını, insan aklının, zekâsının, sezgisinin sonucunda ortaya çıktığını ifade ediyor ve okuru matematiğin karmakarışık dünyasını basit bir anlayış sistemine indirgiyor.
David Bessis, “Matematik Herkes İçindir” kitabında, birçok kişi için sıkıcı bir zorunluluktan öte gitmeyen matematiğin insanların zihnindeki bu olumsuz imajını silen, ilham veren bir perspektifle yaklaşıp gündelik hayattan sıradan örneklerle bunları pekiştiren bir yaklaşım sergiliyor. Öte yandan, insanın sezgi ve merakının nelere kadir olabileceğini de gözler önüne seren kitap, matematiği korkulu bir rüyadan alarak insanın kendi dünyasına nasıl adapte edeceğinin de formüllerini veriyor.
edebiyathaber.net (21 Haziran 2025)
