Okuma küçük yaşlardan itibaren toplumdaki bireylerin en önemli bilgi edinme yollarındandır. Ancak az gören bireyler okuma becerisini yerine getirmede bazı güçlükler yaşarlar ve okuma becerisi ile ilgili düzenlemelere ihtiyaç duyarlar.
Günümüzde az gören öğrencilerin okuma akıcılığının desteklenmesi çözülmesi gereken en önemli problemlerden birisi olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda az gören öğrencilerde akıcı okuma becerilerinin kazandırılmasında destekleyici sağaltımlar büyük önem kazanmaktadır.
Az gören öğrencilerin hem çözümleme boyutunda okumayı edinmeleri, hem de akıcılık kazanmaları için etkili sağaltımların seçilmesi ve uygulanması kritik ölçüde önemlidir. Üstelik az gören öğrencilerin akademik performans problemlerinin düşük okuma hızıyla ilişkili olabileceği ve bu nedenle az gören öğrencilerin okuma hızının desteklenmesi gerekliliği de alan yazında tartışılmaktadır. Nitekim az gören öğrencilerin düşük okuma hızlarını artırabilmek amacıyla uzmanlar punto büyütme ve büyüteç kullanma üzerinde bazı araştırmalar yapmışlar ve bu uyarlamaların okuma hızı üzerinde etkilerini incelemişlerdir. Bailey ve diğerleri punto büyütmenin okuma hızı üzerindeki etkisini inceleyen araştırmalarında punto büyütmenin okuma hızı üzerinde etkili olduğunu ancak okumanın belirlenmiş özel bir mesafeden yapılması gerektiğini savunmuşlardır. Corn ve diğerleri ise optik araç gereç kullanmanın okuma ve okuduğunu anlama üzerine etkilerini inceleyen araştırmalarında optik araç gereç kullanmanın okuma hızını ve okuduğunu anlama becerilerini artırdığını belirtmişlerdir.
Az gören öğrencilerde okuma becerilerinin geliştirilmesi yapılacak doğru ve etkili uyarlamalarla mümkün olmaktadır. Görme yetersizliği olan öğrencilerin eğitimi ile ilgili olarak çalışan pek çok kişi arka font, punto büyüklüğü ve yazı tipinin yazılı metne erişilebilirlikte dikkate alınması gereken uyarlamalar olduğunu açıklamaktadırlar. Bu konudaki araştırmaların sınırlılığı, okul öncesi yıllardan itibaren eğitimsel olarak geçiş dönemlerinin tamamında bir takım değerlendirmelerin yapıldığı ve az görenler için hangi büyüklükte font ve yazı tipinin uygun olduğu konularıyla ilgili çeşitli önerilerin gündeme getirilmekte olduğu düşünüldüğünde şaşırtıcı bir durum olarak dikkat çekmektedir.
Az görenlerde okuma ile ilgili birçok uyarlamanın bulunması aslında az görenlerde okuma hızını desteklemede birçok tekniğin geliştirildiğini ortaya çıkarmaktadır. Ancak az görenlerin okuma hızını desteklemede farklı teknikler bulunmasına rağmen, bu tekniklerin etkililiğini inceleyen ve karşılaştıran araştırmaların sınırlılığı dikkat çekicidir. Düşük okuma hızı ile akademik başarısızlık arasında kuvvetli bağ göz önüne alındığında, az gören öğrencilerin okuma hızlarının farklı teknikler kullanılarak artırılması, az gören öğrencilerin akademik başarısızlıklarını azaltma potansiyeline sahiptir. Türkiye’de az gören öğrencilerin okuma hızını artırmaya yönelik sınırlı sayıda araştırma bulunmaktadır. Var olan çalışmalar az gören öğrencilerin okuma hızını desteklemede farklı tekniklerin etkililiğini incelemiştir. Bu araştırmanın amacı ise az gören öğrencilerde punto büyütme, büyüteç kullanma ve uyarlanmış bilgisayar teknolojisi kullanılarak yapılan düzenlemelerinin az gören öğrencilerin okuma hızı üzerindeki etkisini incelemektir.
Büyüteç kullanma sağaltım tekniğinin az gören öğrencilerde okuma hızını desteklemede açıklanan avantajlarının yanı sıra sağaltım koşullarından punto büyütme sağaltım koşulunun uygulamada az gören öğrenciler için bazı kullanım zorlukları olabileceği de göz önüne alınması gereken önemli bir durumdur. Punto büyütme tekniği az gören öğrencilerde uygulamada okuma hızını arttırmak amacıyla yaygın olarak denenen bir sağaltım tekniği olmasına rağmen sürekli kullanıma yönelik sorunlar göze çarpmaktadır. Basılı materyalin çok büyük ebatlarda olması, ağırlığının çok fazla olması nedeniyle taşınabilirliğinin zor olması, büyük ebatlarda olması nedeniyle saklanmasının güç olması, baskı kalitesinin düşük olma ihtimalinin olması, basılı materyaldeki punto büyüklüğünün öğrenci için uygun punto büyüklüğünde olmama ihtimalinin olması, az gören engelli öğrenciye ek maliyete neden olması ve puntosu büyütülecek basılı materyallerin sadece izin verilen materyallerden seçilebilmesi (telif hakkı) punto büyütmenin az gören öğrencilerin günlük yaşamlarında bu tekniği kullanmalarını olumsuz etkileyen bazı faktörlerdir.
Az gören bireylerin büyüteç kullanması daha mantıklı bir seçenek gibi görünse de çocuklarımızın büyüteç kullanmadan kitabı ellerinde hissetmesine, onun kokusunu alarak okumasına imkân sağlayabiliriz. Birçok kitapta punto büyütmek çok masraflı bir uygulama olacaktır fakat kitaplıklarında en azından on tane kitap bulundurabiliriz. Çocuklarımıza bir nebze de olsa okuma zevkini tattırmalıyız.
