Timaş Çocuk’tan çıkan Balık Gezegeni; Büşra Tümkaya cümleleriyle, Sinem Halıcıoğlu’nun çizimleriyle Nane, Mercimek, Maydanoz, Yaşlı Kaplumbağa, Fenomen Balık ve Fener Balık’ın dünyasına götürüyor bizi. Denizler altında bizi dolaştıran yazar; çocuklara bir şeyi sıkı sıkıya tembihliyor: Eleştirel düşünmeyi ve bilgiyi sorgulamayı. Malum sosyal medyalı zamanlarda, ebeveynler çocuklarının doğru bilgiye ulaşmaları, dijital dünyada dikkatli olmaları hususunda oldukça hassaslar.
Suyun ve Doğanın Korunmasının Önemi
Yazar, bu kurgusunda bilimsel merakı teşvik ve keşfeden yönleri öne çıkarıyor, iş birliğinin, takım ruhunun ve dayanışmanın gücünü önceliyor. Altmetin; ön kabulleri, önyargıları sorgulatarak empati kurmanın çok önemli bir özellik olduğunu anlatıyor bize. Yazar yine, çocukların sorunları çözme yeteneklerini geliştirmeleri ve kriz anlarında çözüm odaklı düşünmeyi öğrenmeleri konusunda titiz bir yol izliyor. Balık Gezegeni hem çocuklara hem yetişkinlere çevre bilincinin lüzumunu, suyun ve doğanın korunmasının önemini anlatıyor. Ayrıca elimizdeki kitapta; cesareti, dürüstlüğü ve sorumluluğu didaktik bir biçimde değil, doğal bir akış içinde oldukça eğlenceli bir üslupla işleniyor.
“Güzel Dünya, Rüyama Gelir misin?”
Büşra Tümkaya; masmavi olan bu dünyanın kapısını şöyle açıp, içeri buyur ediyor bizi: “Balık Gezegeni’nin her yeri suyla kaplıydı. Burada milyonlarca balık yaşıyordu. Güneş ışıkları, masmavi denizi anne ahtapot gibi kucaklardı. Geceleri ise kızıl kollarını usulca çeker, denizi ve içindeki canlıları uykuya bırakırdı. Suyun yüzeyi, elmas parçaları saçılmış gibi pırıl pırıldı. Derinlikleri ise karışık meyveli bir şekere benziyordu. Yeşil, pembe deniz bitkileri; kırmızı, mavi mercanlar; benekli, çizgili, ışıklı balıklarla burası âdeta uçsuz bucaksız bir lunaparktı.” Bebek balıkların uyumadan evvel ‘dünya ninnisi’ dinlediklerini dinliyoruz. Bu güzel güzel şarkının sözlerini tekrar etmek istiyorum: “Işıkların dans ettiği camdan bir küresin/Güzel Dünya, rüyama gelir misin?/Dağlarının zirvesine çıkacağım/Bulutlarını krema gibi ‘hüüp’ yapacağım/Rengârenk çiçekler kral tacı gibi/Pullarıma takıp rüzgârınla uçacağım/Işıkların dans ettiği camdan bir küresin/Güzel Dünya, rüyama gelir misin?” Yaşlı Kaplumbağa’nın tecrübelerini masalsı bir dilde anlattığı bu bölümden denizaltı canlılarını kuşatan gerçekliğe geçiyoruz, zaten macera da burada başlıyor aslında. Yaşadıkları yere uzay aracı çakılan ve merakları iyice yukarı çeken bu atmosfer, kitabın en ritmik anları olsa gerek.
2050 Yılında Denizlerdeki Plastik Sayısı Balık Sayısından Fazla Olacak!
Bu arada yazar bilim insanı Hüma’nın ağzından “Dünyadaki kötü bilim insanları, sizin değerli su kaynaklarınızı kıskanıyor. Çünkü Dünya’da sular hızla tükeniyor ve kirleniyor. Bu yüzden küvetteki tıpayı çeker gibi gezegeninizde bir delik açmayı planlıyorlar.” şeklinde konuşuyor. Yeri gelmişken hatırlatmak isterim; plastikler insanlar dahil tüm canlıların yaşamlarını ve yaşam alanlarını olumsuz yönde etkiliyor. Bilim adamlarının saptamasına göre; her yıl 450 milyon metrik tondan fazla plastik üretiliyor ve büyük bir kısmı doğada yok olmadan kalıyor. Büyük çoğunluğunu pet şişeler, kapaklar, sigara izmaritleri, poşetler ve pipetler gibi tek kullanımlık plastikler oluşturduğu bu materyaller, bilhassa denizlere atılıyor. İlginç istatistiklere araya serpiştiriyorum: Her yıl on binlerce hayvan sadece plastik dolanması nedeniyle yaşamını kaybediyor, doğada parçalanma sürelerinin 100-500 yıl olması nedeniyle, ilk üretilen plastiklerin hâlâ doğada birikim gösterdiği biliniyor, çamaşır makinelerinden her yıkamada suya 700 bin mikroplastik parçacığı karışıyor, okyanuslarda 5,25 trilyon mikroplastik parçası var ve bu sayı yıldızlardan daha fazla, son olarak plastik üretimi aynı oranda devam ederse, 2050 yılında denizlerdeki plastik sayısı balık sayısından fazla olacak.
İşte, Büşra Tümkaya’nın Kedi Gezegeni’nden sonra bizlere ulaştırdığı Balık Gezegeni; çocuklara, annelere ve babalara bir farkındalık penceresi açıyor. Yazar; uzaydan gelen esrarengiz kapsülün, casus denizanalarının, enteresan keşiflerin, su altı sırlarının haritasını gösteriyor, güzel bir arkadaşlığın renkleri altında.
