Arjantinli yazar Julio Cartazar‘ın ”Historias de cronopios y de famas” kitabının yayımlanmasından on yıl önce kaleme aldığı 7 hikaye bulundu.

Romanları ve kısa öyküleriyle tanınan, Güney Amerika edebiyatının önemli temsilcilerinden biri olarak gösterilen Julio Cortazar’ın, Paris’e taşınmadan önce Buenos Aires’te yayımlanmış sadece üç eseri vardı.

Arjantin’de Juan Dominigo Peron hükümeti iktidara geldikten sonra siyasi baskılar nedeniyle 1951’de gittiği Fransa’da aynı yıl, kendi adıyla yazdığı ilk öykü kitabı Bestiario, Türkçesiyle ”Hayvan Hikayeleri” yayımlandı.

Ardından ikonik eseri Rayuela’yı (Seksek) 10 yıl sonra yayımlayan Cortazar, bu dönemde Arjantin’de yaşayan bir arkadaşına gönderdiği mektupta, edebiyat kuramına dair yeni düşüncüleri ve ”cronopios” adını verdiği kurgusal karakterleri yazdı.

Kaleme aldığı mektuptan 10 yıl sonra Cortazar’ın, Türkçeye ”Açıklayıcı bilgiler el kitabı” olarak çevrilen ”Historias de cronopios y de famas” adlı, içinde kısa öykülerin olduğu kitabı 1962’de yayımlandı. 

Çöpe gitmekten son anda kurtuldu

Fakat kitap yayımlandıktan yıllar sonra, 7 yeni kısa hikaye daha ortaya çıktı.  

Uruguaylı bir koleksiyoncunun oğlu, 2019’da babası hayatını kaybettikten sonra kitabın daktiloyla yazılmış bir versiyonunu buldu.

Daktiloda yazılmış eser, Cortazar’ın arkadaşına gönderdiği 46 kısa hikayeden oluşuyor. Bu hikayelerden 35’i, küçük değişikliklerle 1962 yılındaki resmi baskısında mevcut. Diğer 4 hikaye de aynı dönem dergilerde yayımlanmıştı.

Koleksiyoncunun ailesi, çöpe atmak üzere oldukları eserin ünlü yazara ait olup olmadığını öğrenmek için Cortazar’ın çalışmalarını araştıran akademisyen ve antika kitap koleksiyonu yapan Lucio Aquilanti ile iletişime geçti.

Bir yıl süren araştırmanın ardından, Cortazar’ın eşi Aurora Bernandez’in satın aldığı ve yazarın 1966 yılına kadar kullandığı ”Olivetti Letera 32” model daktiloyla yazıldığı doğrulandı. 

Aynı zamanda Arjantin Ulusal Kütüphanesi’nde bulunan koleksiyondaki yazara ait diğer el yazmalarıyla karşılaştırıldıktan sonra el yazısıyla yapılan düzeltmeler ve tipografinin de eşleştiği görüldü.

Lucio Aquilanti, araştırmanın sonucuyla ilgili şunları söyledi: 

“Kesinlikle bunun yazar tarafından daktiloyla yazılmış orijinal bir eseri olduğunu ve büyük önem taşıdığını onaylayabilirim.”

Ancak bu kısa öykülerin, Uruguaylı özel bir koleksiyoncunun eline nasıl geçtiğine dair gizem hâlâ çözülmüş değil. 

Açık artırmada satılacak

Öte yandan Cortazar’ın yayımlanmamış 7 kısa öyküsünün sadece başlıkları açıklandı.

Inventario (Envanter) Carta de un fama a otro fama (Bir ünlüden diğerine mektup) Mariposas automáticas (Otomatik Kelebekler) Los viajes y los sueños (Seyahatler ve rüyalar) Diminuto unicornio (Minik Unicorn) Rabia del espejo (Ayna öfkesi) ve Rey del mar (Denizlerin Kralı).

Eserin şu anki sahibi, kimliğini gizli tutmayı tercih ederken 7 kısa öykü, 12 Ekim’de Montevideo ve Buenos Aires’teki Zorrilla ve Hilario müzayede evleri tarafından açık artırmaya çıkarılacak. 

Kaynak: Independet Türkçe (9 Ekim 2023)