Toplumsal Tarih’in 383. sayısı çıktı.
Bültenden:
Gökçen B. Dinç ve M. Brett Wilson editörlüğündeki Kasım sayımızın dosya konusu, 30 Kasım 1925’de TBMM’nin çıkardığı 677 sayılı “tekke ve zaviyelerle türbelerin seddine ve türbedarlıklar ile birtakım unvanların men ve ilgası”na dair kanun.
M. Brett Wilson, mülkün el değiştirmesi sonrasında tekke binalarının ve ailelerinin izini sürüyor. Bunu yaparken günümüzün tarihsel miras ve koruma anlayışından uzak restorasyon ve renovasyon uygulamalarına da işaret ediyor.
Yusuf Selman İnanç son şeyhlerin kanuna verdikleri tepkileri merceğine alırken, rejim ve şeyhler arasındaki karmaşık ilişkiyi, “tasavvuf mirası”na ne olduğu açısından inceliyor. Gökçen B. Dinç, Hatuniye Camii’nde imamlık yapan Şemseddin Yeşil, nam-ı diğer “Yeşil Hoca”nın hikâyesini, Alevilik ve Bektaşiliğin marjinalleştirilmesi meselesi içerisinden anlatıyor ve “Alevi meşrep mutasavvıflar”a ne olduğunu sorguluyor. Christoph K. Neumann, aynı meseleyi takiben, Cumhuriyet dönemi halkbiliminde ve musikisinde önemli yeri olan……Vahit Dede’nin (Vahit Lütfî Salcı) Bektaşi mirasının peşinden gidiyor. Çiğdem Buğdaycı bakış açımızı edebiyata çeviriyor ve kanunun toplumsal karşılığını, tasavvufun Halide Edip’in eserlerindeki aksi üzerinden inceliyor.
İlbey C. N. Özdemirci muskacılık pratiklerine odaklanıyor ve yeni rejimin kanunlarının gündelik hayattaki karşılığını “hakikat” ve “hurafe” algıları açısından ve tanıklıklara dayanarak tartışıyor. Dosya dışı yazılarımızda Can Memiş’le 1992 yılında Sultanahmet Cezaevi’nde düzenlenen “Sultanahmet Şimdi Özgür” etkinliklerine bakarken, cezaevinin kent hakkı açısından bir hafıza mekânı olarak neleri hatırlattığını irdeliyoruz.
Burçak Evren’den Pera’daki Kozmograf Sineması’nın hikâyesini okurken, Beyoğlu’nda yok edilişine tanık olduğumuz Emek Sineması gibi Pera’nın diğer eski sinemaları, umuyoruz ki okuyucularımızın hatırına gelir. Ozan Birkan da yazısında Pera’yı ve Pera’nın cephe ve peyzajlarını küresel bir kent olarak inceliyor. Ömer Turan’ın editörlüğündeki “Dünya Tarihi: Yeni Sorular, Yeni Ufuklar” dizisinin üçüncü yazısında Can Cemgil, Tahıla Karşı kitabında ilk devletlerin tarihini sorgulayan James Scott’ın, bugünkü devlet ve toplum tartışmalarına katkısını eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutuyor. Koray Durak ile ise “Bizans’tan Sesler” adlı, iki ayda bir yayımlanacak yeni bir yazı dizisine başlıyoruz. Bugünlerde Tarih Vakfı da bugününe ve geçmişine özeleştiriyle baktığı, verimli ve kıymetli bir süreçten geçiyor. Bu sayıda Tarih Vakfı’nda son dönemde yaşanan gelişmeleri de Orhan Silier’in aktarımıyla sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz.
Bu sayıyı oldukça kaygı uyandırıcı 11. Yargı Paketi’nin meclise getirilmesinin tartışıldığı günlerde tamamladık. 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nü kutlar, onun değerleri ve tarihsel mirasının temel toplumsal dayanaklarımızdan olduğu toplum temennimizi yineleriz (bkz. Tarih Vakfı Toplumsal Cinsiyet Politika Belgesi).
İyi okumalar,
Özge Ertem Matbu dergi için: https://tarihvakfi.org.tr/urun/toplumsal-tarih-383/
