Zaman kavramına dair benzersiz bir çalışma: “Rastgelelik ve Entropiden Zaman Okuna”

Aralık 14, 2025

Zaman kavramına dair benzersiz bir çalışma: “Rastgelelik ve Entropiden Zaman Okuna”

VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY), Lena Zuchowski’nin kaleme aldığı “Rastgelelik ve Entropiden Zaman Okuna” adlı eseri okurlarla buluşturuyor. Bilim Bugün serisinin yeni kitabı olan bu çalışma Zamanın Oku’nun güncel felsefe ve bilim tartışmalarında nasıl bir yeri olduğunu irdeliyor. Ve entropi ile görünür düzensizlik arasındaki bağlantı, ‘Zaman Oku’nun düzenden görünür düzensizliğe doğru hizalandığı iddiasını farklı temellendirmeler üzerinden değerlendiriyor.

Tanıtım metninden

VBKY’nin bilim kitaplığı, Lena Zuchowski’nin yazdığı ve Mustafa Bayrak’ın Türkçeye çevirdiği “Rastgelelik ve Entropiden Zaman Okuna” adlı eserle genişlemeye devam ediyor. Zaman Oku’nun güncel felsefe ve bilim tartışmalarındaki yerini irdeleyen bu kapsamlı çalışma, entropi ile görünür düzensizlik arasındaki bağlantıyı ve ‘Zaman Oku’nun düzenden görünür düzensizliğe doğru hizalandığı iddiasını farklı temellendirmeler üzerinden değerlendiriyor. Kitapta, ‘Zaman Oku’ için üç farklı entropi temellendirme yaklaşımı tanımlanıp tartışılıyor; yirminci yüzyılın ortasından günümüze kadar entropi ile zaman oku arasındaki ilişki güncel tartışmalar ışığında ele alınıyor. Eser ayrıca okuyucunun “zaman” kavramı çerçevesindeki sorularına da cevaplar barındırıyor.

Kitaptan:

“Zamanın yönlü olması bize aşikârmış gibi görünür: Kendi yaş­lanma sürecimizde, geçmişe dair anılarımız varken geleceğe iliş­kin benzer bir şeyin söz konusu olmamasında ve etrafımızdaki sebep ile sonuçları anlama ve kullanma şekillerimizde bu yönlü­lüğün etkilerini deneyimleriz. Felsefeciler ilk zamanlardan beri deneyimlediğimiz bu yönlülüğü en iyi nasıl açıklayabileceğimiz üzerine kafa yormuşlardır ve tartışmalar çoğunlukla olayların geçmiş, şimdi ve gelecek şeklin­de doğru bir biçimde nasıl sıralanacağı sorusuna odaklanmıştır.

Ayrıca fizikçiler ve felsefeciler eskiden beri doğada zama­nın yönlülüğüne dair deneyimimizi “temellendirmede” kullanı­labilecek başka yönlü nicelikler bulmaya çalışmışlardır. “Temel­lendirme” kavramı felsefede tartışma konusudur; öncelikle bu genelde “nedeniyle” ilişkisi biçiminde açıklanır. Dolayısıyla Zaman Okunun fiziksel bir nicelikte temellendirilmesi, zamanın yönlülüğüne ilişkin deneyimimizin bu nicelik ve onun özellik­leri nedeniyle ortaya çıktığı anlamına gelir.”

Yazar Hakkında;

Bristol Üniversitesi Felsefe bölümde öğretim üyesi olarak görev alan Lena Zuchowski’nin araştırma alanları arasında bilimsel modelleme; jeomorfoloji ve kriminoloji metodolojisi; rastlantısallık, kaos ve karmaşıklık teorisinin temelleri; dijital teknoloji felsefesi ve Hannah Arendt’in etik ve siyaset felsefesi yer almaktadır. Bugüne kadar yayımladığı kitapları arasında A Philosophical Analysis of Chaos Theory (Palgrave Macmillan, 2017) ve The Legacy of Tatjana Afanassjewa: Philosophical Insights from the Work of an Original Physicist and Mathematician (Springer, 2021) yer almaktadır.

Yorum yapın