Yapay Zekâ Edebiyatı Tartışması: Okur Bilinci Ayırt Edebilir mi?

Aralık 22, 2025

Yapay Zekâ Edebiyatı Tartışması: Okur Bilinci Ayırt Edebilir mi?

The New Yorker, yapay zekânın edebiyat alanındaki yükselişini bu kez estetik ve felsefi bir soruyla ele aldı. Dergide yer alan değerlendirmede, yapay zekâ tarafından üretilen edebi metinlerin neden sıklıkla küçümsendiği tartışılırken, okuma deneyiminin özüne dair yerleşik kabuller sorgulanıyor.

Yazıya göre birçok okur, kitapları yalnızca bir hikâye için değil, başka bir insanın bilincine, deneyimine ve iç dünyasına ulaşmak için okuyor. Bu nedenle yapay zekâ üretimi metinler, “gerçek bir bilinçten” yoksun oldukları gerekçesiyle edebi değer taşımadığı iddiasıyla karşılaşıyor.

Ancak The New Yorker’ın gündeme getirdiği temel soru daha sarsıcı: Eğer okur bir metnin insan mı yoksa yapay zekâ tarafından yazıldığını ayırt edemiyorsa, bu durumda edebiyatta yazar bilinci ne kadar belirleyici bir ölçüt olmaya devam edebilir?

Dergi, bu tartışmanın yalnızca yapay zekânın yazarlık yeteneğiyle sınırlı olmadığını, edebiyatın ne olduğu ve okurun metinle nasıl bir ilişki kurduğu sorularını yeniden gündeme getirdiğini vurguluyor. Metnin yarattığı estetik etki, duygu ve düşünce, kaynağından bağımsız olarak değerlendirilebilir mi sorusu, yapay zekâ çağında edebiyat tartışmalarının merkezine yerleşiyor.

The New Yorker’a göre yapay zekâ edebiyatı, teknolojik bir gelişmeden çok, okuma alışkanlıklarını ve edebiyat anlayışını kökten sarsan bir zihinsel kırılmaya işaret ediyor.

Yorum yapın