Edebiyat eleştirisi üzerine | Aysu Erden

Yazınsal Biçem ve Biçemsel Yeti Üzerine: Şairin Biçemsel Seçimlerinin İncelenmesi ve Yazınsal Yorum Şairin biçemsel seçimi denildiğinde akla, onun eşanlamlı anlatımlar arasından, duruma ve kendi kişisel yaklaşımına uygun olan biçemleri keyfi olarak seçmesi gelmektedir. Bu görüş, anlatım biçimi ile anlamın birbirlerinden ayrılmaz bir bütün olduğunu kabul eden yaklaşımlara zaman zaman ters gelebilir. Çünkü her anlatımın … Read more

“Sapma”: Sen de bir yalandan ibaretsin, en az benim kadar!

Stephen Greenblatt’ın yazdığı, Suat Ertüzün’ün çevirdiği Sapma, Can Yayınları’nca yayımlandı. Galileo’nun aklına bir şiir düştü… Darwin, Freud ve Einstein’ın diline dolandı ve bir de baktılar ki bütün dünya değişti! 1417 kışında, otuzlu yaşlarının sonunda kısa boylu, cana yakın, zeki ve uyanık bir adam ücra bir manastırdaki tozlu bir raftan çok eski bir yazmayı eline alır ve … Read more

Müzikli ‘Otomatik Portakal’ temsili!

Anthony Burgess’in, kült romanı ‘Otomatik Portakal’ın müzikal versiyonu için yazdığı ama daha önce hiç görücüye çıkmamış şarkıları ilk defa Britanya’da dinleyiciye sunuldu. Romanın 50’inci yıldönümü için düzenlenen bir konferansta seslendirilen şarkılar 26 yıl önce yazılmış, Burgess külliyatındaki en ünlü roman olan ‘Otomatik Portakal’ ise 1962’de basılmıştı. Yazarın müzikal için yazdığı senaryo daha önce Royal Shakespeare … Read more

Aslı Eti’den “Kraliçelere Layık Etli Yaprak Sarma” adlı öykü

Malzemeler: 300 gr salamura asma yaprağı, 2 orta boy soğan, 300 gr dana kıyma, 1 su bardağı pirinç, 3 çorba kaşığı sıvıyağ, 1 yemek kaşığı domates salçası, 2 orta boy domates, tuz, karabiber, toz kırmızıbiber. Servis için bir su bardağı yoğurt, bir çimdik tatsız, kokusuz zehir, bolca mutsuzluk, eser miktarda delilik, aldığı kadar cesaret. Yapılışı: … Read more

Jorge Luis Borges ile söyleşi

Jorge Luis Borges ile 1984 yılında Buenos Aires Üniversitesi Felsefe profesörleri ve Psikoloji bölümündeki öğrencileri tarafından gerçekleştirilen  söyleşi:   RÚSSOVICH: Başlıyoruz. Ne diyebiliriz…? – Başlangıçta, b’reshit bara elohim, olmaz mı? RÚSSOVICH: “B’reshit bara elohim et hashamayin ve et ha’aretz,” Tanrı başlangıçta, yıldızları ve yeryüzünü yarattı. – Hayır, “Tanrılar” yarattı. RÚSSOVICH: Ah, “Tanrılar”; elohim çoğul bir kelime evet. … Read more

Edgar Allan Poe bir cinayet sanığı olabilir mi?

Edebiyatçı, yarattıklarından ve yazdıklarından sorumlu mudur? Edebiyat nerede başlar, nerede biter? Bir edebi eser ne zaman edebi eser olmaktan çıkıp bir cinayet planına dönüşür? Veya bir ideoloji propagandasına ya da ‘halkın ar ve haya duygularını inciten’ bir sapkınlığa? Yani edebiyat nasıl bir sınır aşar da, edebiyat olmaktan çıkıp bir tehdide dönüşür?   Geçen hafta sinemada … Read more

Sylvia Plath: “Şiir yazarken kendimi tamamlanmış hissediyorum”

Sylvia Plath tıpkı Ece Ayhan gibi, ödülsüz şairlerdendi, sınıfta en arka sırada oturanlardandı. Aşağıda 30 Ekim 1962 tarihinde Peter Orr’un gerçekleştirdiği söyleşi yer almakta. Sylvia, seni şiir yazmaya başlatan neydi? Bilemiyorum. Oldukça küçük yaştan beri yazdım. Sanırım ilkokul şiirlerini sevdim ve belki de aynısını yapabileceğimi düşündüm. İlk şiirimi, ilk yayımlanan şiirimi yazdığımda 8,5 yaşımdaydım. Boston Traveller’da … Read more

William Faulkner: “İyi romancı ahlâk dışı biridir”

  W. Faulkner, yazarlığı, romanları, eleştiri, edebiyat-sinema ilişkisi üstüne birbirinden ilginç saptamalar yapıyor. Bir yazarın kendine ve hayata hangi doruklardan bakması gerektiğini gösteriyor.  Yıl 1956, yer New York… Bay Faulkner, bir süre önce söyleşilerden hoşlanmadığınızı söylemiştiniz.Söyleşilerden hoşlanmama sebebim bazan kişisel sorulara karşı öfkeli tepkiler veriyor gibi görünmemdir. Sorular kitaplarım hakkındaysa, onları yanıtlamaya çalışırım. Ama sorular … Read more

Andrei Tarkovsky’nin Yaşamı ve Sanatı Üzerine Bir Söyleşi

Ayna’da bize özyaşam öykünüzü sundunuz. Ne tür bir ayna kullandınız? Bu, kalabalık bir caddede dolaştırılan, Stendhal’ın aynasına benzer bir ayna mıdır? Ya da içinde kendinizi bulduğunuz, kendinize dair daha önce bilmediğiniz şeyler öğrendiğiniz bir ayna mıdır? Bir diğer ifadeyle, bu gerçekçi bir çalışma mı veya öznel bir yaratım mıdır? Ya da, belki de sizin filminiz … Read more

Edebiyat klasikleri sıkıcı mı?

Uzmanlarına göre edebiyat klasikleri o kadar da iyi değil: ‘Don Kişot’u bitirmek imkansız, Shakespeare laf kalabalığı yapıyor, ‘Ulysses’ bunaltıcı… Mark Twain’in unutulmaz sözüdür: “Klasikler herkesin okumuş olmak istediği ama kimsenin okumak istemediği şeydir.” Şimdi de ABD’nin önde gelen yazarları ve kitap eleştirmenleri, kimsenin muhteşemliğini sorgulamadığı klasikleri tartışmaya açtı. Slate haber sitesinin kitap editörü Juliet Lapidos, … Read more

Teoride ve pratikte Behzat Ç.

Polisiyenin,  edebiyat içindeki yeri her zaman tartışmalı olmuştur. Bu tartışmalı durum sonucunda da edebiyatı “yüksek” bir noktada konumlandırmayı seçen “elit” bir kesim tarafından da genelde düşük görülmüş, önemsenmemiş ya da görmezden gelinmiştir. Özellikle edebiyata toplumcu bir açıdan bakan kesimler tarafından polisiye bazen, burjuva kültürünü ya da sistemin bekçisi olan polisleri yüceltmekle suçlanmış ve hakir görülmüştür. … Read more

“Venedik Taciri” Ankara’ya geliyor

William Shakespeare'in tiyatronun yanı sıra beyaz perdeye de uyarlanan eseri “Venedik Taciri“nin prömiyeri Ankara'da yapılacak. ''Ötekileştirme'' temasıyla adalet sistemini irdeleyen oyun, rejisör Erhan Gökgücü'nün yorumuyla seyircinin beğenisine sunulacak. Oyunun yönetmeni Erhan Gökgücü, ''Venedik Taciri''nin Shakespeare'in en bilinen oyunlarından olduğunu belirterek, eserin şehir ve özel tiyatroların yanı sıra Devlet Tiyatroları'nda da daha önce sahnelendiğini hatırlattı. Kendisinin izlediği … Read more