Matthias Göritz’ten İstanbul’un kalbinde geçen nefes kesici bir roman: “Güneş Dil”

Aralık 19, 2025

Matthias Göritz’ten İstanbul’un kalbinde geçen nefes kesici bir roman: “Güneş Dil”

Alman yazar ve şair Matthias Göritz’in büyük ilgi gören romanı Güneş Dil, şimdi Türkiye’de okurla buluşuyor. Yitik Ülke Yayınları’nca yayımlanan Güneş Dil’in Almanca aslından Türkçeye başarılı çevirisi Yasemin Yelbay Yılmaz tarafından yapıldı.

Tanıtım metninden

İki zamanlı anlatımıyla hem bugünün İstanbulu’nda ilerleyen bir keşif yolculuğunu, hem de 1930’ların karanlık Avrupası’ndan Türkiye’ye uzanan sürgün ve casusluk hikâyesini büyüleyici bir dille bir araya getiriyor.

Roman, Amerikalı genç kadın Lee’nin, büyükannesi Helene’in yıllarca sakladığı sırları araştırmak üzere İstanbul’a gelmesiyle açılır. Lee’nin bugündeki arayışı, 1930’larda yarı Yahudi ve eşcinsel olduğu için Nazi rejimi tarafından casus olarak Türkiye’ye gönderilen Georg Naumann’ın dramatik hayatına bağlanır.

Göritz, romanın tarihsel hattında yalnızca Avrupa’nın karanlık yüzünü değil, Türkiye’nin modernleşme yıllarındaki atmosferi de güçlü bir şekilde işler. Georg’un Türkiye’de bulunduğu dönemde Atatürk ile karşılaşması, romanın en çarpıcı sahnelerinden biridir. Bu karşılaşma aynı zamanda Atatürk’ün Güneş Dil Teorisi ve dilin kökenine dair vizyonuyla da ilişkilendirilir; romanın adının taşıdığı anlam, bu tarihsel buluşmayla derinleşir.

İstanbul, romanda yalnızca bir mekân değil; zamanı, hafızayı ve kimlikleri taşıyan canlı bir karakterdir. 1930’ların çok dilli, çok kültürlü limanı ile bugünün dinamik ve hareketli metropolü arasındaki köprü, Göritz’in anlatımında hem duygusal hem sinematik bir güç kazanır. Lee’nin araştırmaları, şehrin sokaklarında gezinirken okuru da İstanbul’un katmanlı ruhuna çeker.

Güneş Dil, kimlik, sürgün, aşk, ayrımcılık, casusluk, aile geçmişi ve şehir belleğini bir araya getiren; temposu hiç düşmeyen, akıcı ve derinlikli bir İstanbul romanı.

Matthias Göritz, Almanya doğumlu şair, romancı ve çevirmen. Eserleriyle uluslararası ödüller kazanmış, ABD ve Avrupa’nın pek çok önemli üniversitesinde ders vermiştir. Şiirden romana uzanan üretimi, çok dilli dünyaları, kimlik arayışlarını ve insan ruhunun kırılgan yanlarını odağına alır. Güneş Dil, Göritz’in tarih, kimlik ve şehir belleğini ustalıkla buluşturduğu en etkileyici romanlarından biridir.

Matthias Göritz, uluslararası alanda tanınan bir Alman romancı, şair ve çevirmen. Hamburg Edebiyat Ödülü, Mara Cassens Ödülü, Robert Gernhardt Ödülü, William Gass Ödülü ve Uluslararası Pretnar Ödülü’ne layık görülen Matthias Göritz’in büyük ses getiren yeni romanı “Güneş Dil”, Yasemin Yelbay Yılmaz’ın çevirisiyle Türkçede.

Genç Amerikalı Lee, sevgilisini ve ilişkisini ardında bırakarak kendini ve büyükannesinin geçmişini keşfetmek için İstanbul’a doğru yola çıkar. 1930’larda Nazi zulmünden kaçarak bu kente sığınan Alman Yahudisi Helene Bischoff’un, yani büyükannesinin hayatını araştırmak amacıyla başladığı bu yolculuk hem sırlara hem de gerçeklere gebedir.

Mustafa Kemal Atatürk dönemi Türkiyesi; özellikle entelektüeller, mühendisler, doktorlar ve hukukçular için sığınak olmuş, Cumhuriyet’in radikal modernleşmesine katkı sağlamak üzere ülkeye davet edilmişlerdir.

Lee, İstanbul’un kadim ve karmaşık dokusu içinde, büyükannesinin zamanında hayatına giren; o dönem gazeteci ve ajan olarak da çalışan Georg Naumann’ı bulur – hâlâ hayattadır. Artık çok yaşlı olan bu adam, hâlâ çok büyük bir sırrı saklamaktadır.

Matthias Göritz, tarihin acısını, aşkın gücünü ve İstanbul’un labirent gibi çekim alanını ustalıkla harmanlıyor. Gerçekle kurgunun iç içe geçtiği bu roman, geçmişle bugünü duygusal bir köprüyle bağlıyor; bize çok sesli, duyulara hitap eden bir şehir ve kimlik portresi çiziyor.

Yorum yapın