Edebiyatın sineması: Yönetmenlerin gözünden uyarlamalar | Rıza Oylum

Edebiyat, sinemanın başlangıcından bugüne sinema için en yakın sanat disiplini. Son yıllarda bu iki sanat dalının kopmaz bağlarına yeni halkalar eklemlenmeye devam ediyor. Georges Melies’in 1902’de Jules Verne’nin Voyage dans la Lune romanını sinemaya aktarmasıyla başlayan edebiyat sinema ilişkisinin yüzyılı aşan tarihinde, eserleri en çok sinemaya uyarlanan ismin Shakespeare olduğunu görürüz. Başta Romeo ve Juliet … Read more

Teneke Trampet uyarlaması: Büyümeyen Oskar’ın isyanı | Rıza Oylum

2015’te ölen Alman yazar Günter Grass, en bilindik eseri Teneke Trampet’i 1959’da yayımlamıştı. Roman 1979’ta Alman yönetmen Volker Schlöndorff tarafından aynı isimle sinemaya uyarlanmıştı. Film hem Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye hem de En İyi Yabancı Film dalında Almanya’nın kazandığı ilk Oscar ödülünün sahibi olmuştu. Çoğunlukla politik dönüşümleri resmeden edebiyat eserlerini sinemaya uyarlayan yönetmen Volker … Read more

Taşlar yerinden oynuyor: Son 10 yılda ilk filmini çeken kadın yönetmenler | Rıza Oylum

Cahide Sonku, Bige Olgaç ve Birsen Kaya’nın kapısını araladığı “kadın yönetmenler” başlının altına, 90’lardan sonra Tomris Giritlioğlu, Biket İlhan, İlksen Başarır’ın başarılarıyla unutulmaz eklemeler yapıldı. 2000 sonrası Pelin Esmer’in  yönetmen koltuğuna oturduğu filmlerle kadın yönetmenlerin, varlıklarını geniş bir konu çeperi içinde sürdürecekleri de ortaya çıkmış oldu. Son 8-10 yılda çok sayıda kadın yönetmen ilk filmini … Read more

İran sinemasının edebiyatla ilişkisi | Rıza Oylum

Edebiyat metinlerinin beyaz perdeye yansımaları bütün ulusal sinemalarda önemli bir yer tutuyor. İki güçlü sanat dalı olan sinema ve edebiyat, her zaman birbirlerini besleyerek yollarına devam ettiler. Yönetmenler edebiyat eserleriyle ne kadar yakın oldularsa o denli derinlikli ve güçlü sinema anlayışları oluyor. Etkileyici senaryolar da her zaman edebiyat lezzeti barındıran metinlerdir. Sinemacılar kimi zaman edebiyat … Read more

Kore işi Murakami uyarlaması “Şüphe” | Rıza Oylum

Murakami’nin 1983’te The New Yorker dergisinde yayımlayıp 1993’te yayımlanan The Elephant Vanishes kitabında yer alan Barn Burning öyküsü, Güney Koreli yönetmen Lee Chang-dong tarafından 2018’de Şüphe ismiyle sinemaya uyarlandı. Cannes’da Fıprescı Ödülü alan Güney Kore’nin 2018 Oscar adayı Şüphe, Adana Film Festivali’nde de En İyi Film Ödülü almıştı. Şüphe 11 Ocak’ta vizyona giriyor. Japonya’nın Batılı … Read more

Dilâ Hanım: Balkan Zenginliğini Anadolu’ya Sıkıştıran Bir Uyarlama | Rıza Oylum

Necati Cumalı (1921-2001); roman, öykü, tiyatro oyunu, şiir, deneme ve gezi yazısı üretimleriyle edebiyatımızın çok yönlü sanatçılarından biri. Sinemamızın da en önemli beslenme  kaynaklarından. Cumalı’nın eserlerinden Türk sinemasının başlangıcından 2018 yılına kadar 12 sinema filmi yapıldı.  Bu filmler; Boş Beşik (1952), Tütün Zamanı (1959), Susuz Yaz (1963), Boş Beşik (1969), Susuz Yaz (1973), Dilâ Hanım … Read more

Katil eleştirmenmiş! “Eleştirmenleri Vurun Üstüne” | Rıza Oylum

Memleket sinemasının 100. yılını birkaç yıl önce geride bıraktık. İlk filmimizin hangisi olduğu tartışıla dursun bu 100 yılı aşkın sürenin 25 yılında kalem oynatmış  sinema eleştirmeni Tunca Arslan, sinemamızın eleştirmenlerle imtihanını geçtiğimiz günlerde Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıkan “Eleştirmenleri Vurun” kitabında masaya yatırdı.  Gün yüzüne çıkmamış çok sayıda anekdotun bir araya geldiği kitapta çok şaşırtıcı bilgiler … Read more

Türk yazar ve yönetmenlerin gözünden edebiyat uyarlamaları | Rıza Oylum

Edebiyat uyarlamaları sinema tarihinin en popüler tartışma konularından biri. Hem yönetmenler hem de yazarlar edebiyat uyarlamaları üstüne her dönem tartışmalar yaşadılar. Yazarların ve yönetmenlerin genellikle uzlaşamadığı mayınlı bir alan olan uyarlamalar konusunda; edebiyatın derinliğiyle sinemanın görsel yaygınlığı bu tartışmaların iki uç kutbunu oluşturuyor. Edebiyatın beslediği Türk sineması Türk sineması dünya sinemasında olduğu gibi başlangıcından günümüze … Read more

Bolonya Kitap Fuarı’nın ardından | Rıza Oylum

İtalya’nın Bolonya şehri, 1963’ten beri her yıl çocuk kitapları fuarına ev sahipliği yapıyor. Dünyanın dört bir yanından binlerde katılımcı bu fuarda bir araya geliyor. Ben de bu yıl 3-6 Nisan tarihleri arasında yapılan fuardan önemli deneyimler kazanarak döndüm. Çocuk kitaplarının, illüstrasyon dünyasının, çocuklara yönelik teknolojik her türlü materyalin mabedi olan Bolonya Kitap Fuarı’nda; yeni trendleri, … Read more

Rıza Oylum’un hazırladığı “Alman Sineması” yayımlandı

Rıza Oylum‘un hazırladığı “Alman Sineması” Seyyah Kitap etiketiyle yayımlandı. Tanıtım bülteninden Hollywood dışındaki ülke sinemalarının tanınmasını hedefleyen Dünya Sineması Kitaplığı serisinin son halkası olan Alman Sineması; dışavurumcu avangart sinemadan Nazi propagandalarına, Yeni Alman Sineması akımından son dönemin politik hesaplaşma filmlerine kadar, Alman sinemasının keşfedilmesi gereken zengin tarihine kapsamlı bir bakış sunuyor. Sinema yazarı Rıza Oylum’un … Read more

Beyoğlu’nun yitirilen sinemaları | Rıza Oylum

“Beyoğlu’nun yitirilen kitabevleri” yazısından sonra Beyoğlu ve Kadıköy’den yılların sinema salonlarının kapanmanın eşiğe gelmelerinin haberlerini okumaya başladık. Kadıköy Rexx Sineması’nın işletmecisi mülk sahibiyle güç bela anlaşmaya varmış görünüyor. Beyoğlu Sineması içinse yapımcılar filmlerini bir hafta bedelsiz oynatma kararı aldılar. Bu karamsar tablonun vesilesiyle tarihe bir not daha düşüp son 10-15 yıllık süreçte Beyoğlu’nun yitirilen sinema … Read more

Beyoğlu’nun yitirilen kitabevleri | Rıza Oylum

İstiklâl Caddesi, fazla değil birkaç sene öncesine kadar ülkenin kültür merkezi konumundaydı. Günümüzde yeme-içme merkezine dönüşmüş hali bize geçmişini unutturuyor.  Bu hızlı dönüşüm döneminde yok olan kitabevlerini hatırlamalı, klasik bir ifadeyle nereden nereye geldiğimiz görelim istedim. İstiklâl Caddesi’nin girişinde, solda Literatür Kitabevi vardı. Sonra el değiştirip Arkadaş Kitabevi, son olarak da İstiklâl Kitabevi oldu. Şimdilerde … Read more