Dostoyevski’nin ziyaretçisi |  Aytekin Yılmaz

Dostoyevski’ye 1849 da hapis cezası verildikten sonra, Sibirya’daki Omsk kalesine sürüldü. Dört yıl bu kalede mahpus kaldı. Ailesinden kimseler ziyaretine gidemediği gibi, kardeşi Mihail, Çar polisinin korkusundan mektup bile yazamadı. Edebiyat tarihçilerinin yazdıklarından ve Dostoyevski’nin anılarından öğrendiğimiz gerçek: Çar rejimi Dostoyevski’yi dört yıllığına diri diri Omsk kalesine adeta gömmüştür. Bu dört yılda İncil’in dışında tek … Read more

Bir romanın giriş cümlesi olarak Dostoyevski | Aytekin Yılmaz

Okuduğum romanlar arasından en etkili favori roman giriş cümlelerinden biri, Dostoyevski’nin “Yeraltından Notlar” romanının giriş cümlesidir. Cümle aynen şöyle: “Ben hasta bir adamım… Gösterişsiz, içi hınçla dolu bir adamım ben.” İlk okuduğumda bir yazar kendi özgünlüğünü bir cümlede ancak bu kadar iyi anlatır dedim. Bu romandaki giriş cümlesi aslında Dostoyevski’nin bütün hayatının özeti gibidir. Hayatı … Read more

Şark İslâm klasikleri üzerine okunması gereken 10 kitap | Aytekin Yılmaz

İslam klasikleri üzerine yaptığım okumalardan bir liste yaptım, şark İslam klasikleri arasında okunması gereken 10 kitaplık listem şöyle: 1.Şehname – Firdevsi 2.Bostan ve Gülistan – Şadi Şirazi 3.Baharistan – Molla Cami 4.Gülşen-i Raz – Şebüsteri 5.Mesnevi – Mevlana 6.Mantık Al Tayr – Feridüddin Attar 7.Mukaddime – İbni Haldun 8.Seyehatname – Evliya Çelebi 9.Mem’u Zin – … Read more

En etkili 10 aforizma kitabı | Aytekin Yılmaz

Aslında “Aforizmalar” başlığıyla yazın dünyasında bir edebiyat türü yoktur. Yazar ve şairlerin (hatta buna felsefecileri de katabiliriz) kitaplarındaki alıntılardan derlenerek hazırlanıyor. Ama bu demek değildir ki, aforizma tarzı yazanlar yoktur. Bazı yazarların yazma biçimi genelde kısa metin ve cümlelerden oluşuyor. Buna eski dönemlerden Marcus Aurelius’u, yakın dönemden ise E. M. Cioran’ı örnek verebiliriz. Okumalarım arasında … Read more

İtiraflar hakkında yazılmış en etkili 10 kitap | Aytekin Yılmaz

İtiraflar tek başlık altında anabileceğimiz bir yazı türü değil. Marcus Aurelıus Deneme, Tolstoy Anı, Oscar Wilde Mektup, Charles Baudelaıre Şiir, Jaume Cabre roman tarzında itiraflarını yazmışlardır. Charles Baudelaıre 1861’de Annesine yazdığı bir mektupta “Apaçık Yüreğim” kitabı için şöyle yazar, “Bu yapıtım hele bir bitsin, Jean J. Rousseau’nun itirafları onun yanında hiç kalır.” (Apaçık Yüreğim – Çev: Said … Read more

Tolstoy bugün yaşasaydı sosyal medya kullanır mıydı? | Aytekin Yılmaz

Tolstoy – Turgenyev – Dostoyevski bugün yaşasaydılar internet kullanırlar mıydı? Evet, üçü de sosyal medya kullanırdı ve burada polemik yaparlardı. Bazen yaptıkları tartışma kızışır, Tolstoy günün sonunda Turgenyev’le kavga ederdi. Dostoyevski’yi de gizliden gizliye takip eder, acaba bugün sayfasında neler yazacak? diye merak ederdi.  Bunun böyle olabileceğini nereden bilebiliriz? Yaşam hikayelerinden ve yaptıkları edebi polemiklerinden. … Read more

Yazmak üzerine 10 öneri | Aytekin Yılmaz

1. Kitap okumadan yazmayın, yazmaya kendi hikayenizden başlayın. 2. Her yazan “Yazar” değildir, bir yazar özgünse yazardır. 3. Yazmak her şeye rağmen yazmaktır, önünüze çıkacak her türlü engel yazarın yazma nedeni olmalıdır. 4. İlk kitabınızın büyük yayınevlerinden birinde çıkması, edebi çıtanızın belgesi olur. 5. İlk dosyanız iki defa reddedilirse pes etmeyin, ama üç defa reddedilirse … Read more

Aytekin Yılmaz: “Dostoyevski hapishanesinden benim hapishanelere bir tünel kazdım…” 

Söyleşi: Özlem Narin Yılmaz  Aytekin Yılmaz’la geçen ay çıkan “Dostoyevski’nin Hapishanesi” kitabı üzerine söyleştik.  “Dostoyevski’nin Hapishanesi” kitabı son 10 yılda, evde en çok konuştuğumuz tartıştığımız bir kitap oldu. Bu kitabın yazılış sürecinin hem tanığı hem de ilk editörüyüm. Şuradan başlayalım Türkçeye çevirisi yapılmış okumadığın Dostoyevski kitabı kaldı mı?  Kalmadı sanırım. Hem Dostoyevski’nin yazdığı roman ve … Read more

Andre Gide’nin Büyük hayal kırıklığı | Aytekin Yılmaz

Andre Gide dünya edebiyatında Nobel almış yeri olan bir yazar. Zamanında Rusya’daki 1917 Ekim devrimi onu da etkilemiş ve devrime abartılı anlamlar yüklemiştir. 1930’lu yıllarda “İnsanlığın yazgısı, ruhlarımızda SSCB’nin yazgısına bağlıdır. Onu savunacağız” diyecek kadar ileri gider. Bu sözlerin yazarı 1936 yılında Yazar Maksim Gorki’nin cenazesine katılmak üzere Sovyetler Birliğine gider. Orada bazı gözlemleri olur … Read more

Stalin’den Maksim Gorki’ye üç maymun | Aytekin Yılmaz

Gençliğimde ilk okuduğum ve etkilendiğim romancıların başında gelen bir yazardır Maksim Gorki. Hatta 20. yüzyıl radikal sosyalist örgütlerde yer alanların çoğu Gorki romanlarıyla büyüdü dersek abartmış olmayız. Soğuk savaş yıllarında özellikle başyapıtı “Ana” romanından etkilenmeyen genç devrimci yok  gibidir.  Gorki’nin “Ana” romanı sadece Rusya’da Bolşeviklerin değil, bir zamanlar tüm dünyada sol gelenekten olan örgütlerin de el kitabı … Read more

İki Dostoyevski…. | Aytekin Yılmaz

Biri dünya edebiyatına damga vurmuş Ölüler Evinden Anılar, Yeraltından Notlar, Suç ve Ceza, Cinler ve Karamazov Kardeşler gibi romanların yazarı Dostoyevski, diğeri ise “Bir Yazarın Günlüğü” kitabının yazarı Dostoyevski. Romanların yazarı Dostoyevski bir edebiyat dehasıdır. Onu Peygamber seviyesinde görenler oldu. Romanlarıyla dünya edebiyatına damgasını vurmuş bir yazardır. “Bir Yazarın Günlüğü” nün yazarı Dostoyevski ise içimizden … Read more