Sanatla yaşam arasında mutevazı ilişkiler: “Roman ve Halk”

Ekim 4, 2019

Sanatla yaşam arasında mutevazı ilişkiler: “Roman ve Halk”

Ralph Fox’un “Roman ve Halk” adlı kitabı, Ferit Burak Aydar çevirisiyle Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı.

Tanıtım bülteninden

Elinizdeki denemenin sanatla yaşam arasındaki uçsuz bucaksız ilişkiler ağını tümüyle ele almak gibi bir iddiası yoktur. İngiliz romanının hali pürmelâlini incelemek, roman türünün bir zamanlar fevkalade güvenle yaslandığı temele kertik koyan fikir buhranını anlamaya çalışmak ve bu suretle geleceğinin ne olduğunu görmek gibi daha mütevazı bir amacı vardır.

Bu noktada belki şunu söyleyebilirim: bugün çok çalkantılı bir dönemden geçiyor olmasına karşın, şahsen ben roman türünün bir geleceği olduğuna, evet, inanıyorum. Roman, medeniyetimizin büyük halk sanatı, atalarımızın ürettiği epik ve chanson de geste türünün varisi olup, bugünden sonra da yaşamaya devam edecektir. Ne çare ki hayat demek değişim demektir. En azından sanat söz konusu olduğunda her zaman iyiye doğru bir değişim değilse de her halükârda değişim vardır. Nitekim bu kitabın konusunu da romanın canlılığını devam ettirmek için yaşamak zorunda olduğu değişimler oluşturmaktadır.

Hiç şüphe yok ki roman, edebiyatın yalnızca bir parçasını oluşturur fakat aynısı bir bakıma tiyatro için de geçerlidir ve hiç kimse bunu gerekçe göstererek, tiyatronun başlı başına bir sanat türü olarak saygınlığını teslim etmekten geri durmayacaktır. Roman sadece kurmaca düzyazı değildir; roman, insan hayatının düzyazısıdır, insanı bütünlüğü içinde ele alıp ona bir ifade kazandırmak için adım atan ilk sanat türüdür. Bay E.M. Forster, romanı diğer sanat türlerinden ayırt eden en önemli özellik olarak, romanın gizli hayatı görünür kılabildiğine dikkat çekmiştir. Dolayısıyla romanın sunduğu gerçeklik anlayışı şiirin, tiyatronun, sinemanın, resmin ya da müziğin sunduğu gerçeklik anlayışından farklıdır. (…) Roman sanatında gerçekten de üzerine kitaplar yazmayı ya da kendisini yanlış ve tehlikeli bir yola sokacak birini gördüğümüzde dikkat çekmek için yaptığımız gibi vaveylalar koparmayı gerektirecek bir kriz var mı?

Ralph Fox

Ralph Fox hakkında

Lenin ve Cengiz Han biyografileri ile de tanınan İngiliz gazeteci, romancı ve tarihçi Ralph Winston Fox, 30 Mart 1900 yılında Halifax-İngiltere’de doğdu. İngiltere’de İspanya İç Savaşı’ndaki Milliyetçilere karşı savaşan ve İspanya’da öldürülecek olan Büyük Britanya Komünist Partisi’nin en bilinen üyelerinden biriydi.

Orta sınıf bir ailede dünyaya gelen Fox, subaylar alayına atanan Oxford Üniversitesi’nin modern diller bölümünde okudu. Teğmen olarak görevlendirildiğinde savaş sona ermişti. 1920’de ilk kez Sovyet Rusya’ya gitti. Bu seyahat Sovyetler Birliği ile İngiltere arasında mekik dokumalarının ilk adımı olarak değerlendirilebilir. Yazarlık hayatı boyunca İngiltere ve Sovyetler Birliği’nde birçok yayında yazıları ve makaleleri yayımlandı. Asya tipi üretim tarzı, Marksist edebiyat teorisi gibi farklı konulardaki çalışmalarıyla geniş bir ilgi alanına sahipti. Fox, 1932’de bir kez daha İngiltere’ye döndü ve Daily Worker’da köşe yazarı olarak çalıştı ve komünist basın için broşür ve kitaplar kaleme aldı. 1936’da İspanya İç Savaşı’nda faşizme karşı savaşmak için Paris’teki Fransız Komünist Partisi aracılığıyla Uluslararası Tugaylara katıldı. Fox, katıldığı ilk operasyonlardan birinde cepheye gönderildi. Aralık 1936’nın sonlarında Jaén şehrindeki Lopera Muharebesi’nde öldü.

Ralph Fox’un yayımlanmış eserleri: People of the Steppes, Londra: Constable, 1925; A Defence of Communism: In Reply to H.J. Laski, Londra: Communist Party of Great Britain, 1927; Storming Heaven, Londra: Constable, 1928; The Colonial Policy of British Imperialism,  Londra: Martin Lawrence, 1933; Lenin, Londra: Victor Gollancz, 1933; The Class Struggle in Britain, 2 Bölüm. New York: International Publishers, 1933; The Colonial Policy of British Imperialism, New York: International Publishers, 1934; Communism, Londra: John Lane, 1935; Genghis Khan, New York: Harcourt Brace and Company, 1936 (Cengiz Han, İstanbul: Elips Yayınları, 2006); France Faces the Future, New York: International Publishers, 1936; The Novel and the People, Londra: Lawrence & Wishart, 1937 (Roman ve Halk, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2019) (ölümünden sonra yayımlandı); This Was Their Youth, Londra: Secker & Warburg, 1937. (ölümünden sonra yayımlandı); Marx, Engels and Lenin on Ireland, New York: International Publishers, 1940 (ölümünden sonra yayımlandı).

edebiyathaber.net (4 Ekim 2019)

Yorum yapın